کتابخانه مجازی ادبیات

تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.

هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.

قم نامه کتابی است به زبان فارسی، نوشته نویسنده معاصر سید حسین مدرسی طباطبایی درباره تاریخ شهر قم. کتاب تشکیل شده، از یک مقدمه و هفت رساله یا گزارش در تاریخ شهر قم که یکی از آنها به عنوان ضمیمه مربوط به شهر دارالمومنین کاشان می‌گردد. مولف در ابتدا، خلاصه گونه‌ای از مطالب کتاب را بدون هیچ گونه توضیحی در باب نحوه کار و نسخ مورد مراجعه و صحت و اصالت آنها آورده و تنها در باب رساله آخرین، یعنی جوابیه میرزای قمی متذکر شده که مسوده اصلی این رساله ضمن مجموعه‌ای از رسائل نویسنده در قم، و دو نسخه دیگر در دانشگاه و مدرسه آیت‌الله بروجردی در نجف است و نائب الصدر شیرازی در طرائق الحقائق بندی از این رساله را آورده و چند سطری درباره اش بحث و گفتگو کرده است. کتاب؛ مشتمل است بر پاورقی‌هایی به قلم مولف و در پایان کتاب سه دسته فهرست؛ شامل نام کسان و جایگاه‌ها و کتب مذکور آمده است. عناوين مطالب ارائه شده در اين كتاب عبارتند از : مقاله اي درباره ي خاندان صفي امراء مستقل قم ، مقاله اي درباره ي سكه هاي ضرب شده در قم ، طوائف و ايلات درالايمان قم ، املاك و مستغلات و قنوات و بلوكات قم ، تعداد نفوس موجود در قم، حالات و كيفيت بلده و بلوكات و مزارع كشان و رساله ي جوابات مسائل ركينه از ميرزا ابوالقاسم قمي (رحمت الله عليه) كه در پاسخ به پرسشهاي ملا علي مازندراني ملقب به ركن نوشته شده است.

درباره فرمان ها و احکام و نشان ها و منشورها و امثله و اخطبه و دیگر اسناد دیوانی از شاهان و امیران و احکام و صدور و وزراء دوره های پیش بحث هایی تاکنون انجام گرفته و مقالاتی متعدد نشر شده و کتابی مستقل نیز وسیله دکتر قائم مقامی با سبکی مهذب و پسندیده در این باره تحریر یافته است. جز آن که باید توجه داشت تا هنگامی که چند مجموعه مهم اسناد شهرستانها که به وسیله فضلای محلی و غیر محلی در دست تدوین و چاپ است نشر نشده این تحقیقات و بررسی های ارجمند بسیار ناتمام است و در واقع باید آنها را طلیعه کار و مقدمه و آغاز راه دانست. از مهمترین اسناد دوره صفوی که تاکنون درباره آن جز بحثی کوتاه در کتاب مذبور دیده نشده احکام صدور این عهد است که آن را در اصطلاح دیوانی "مثال" می گفته اند. نشان کلی این نوع احکام "طغرا" های بالای آنهاست که به سبکی خاص نقش می شده و با گذشت زمان پیچیده تر و خواندن آن دشوارتر می گردیده است و چون دیده شد بسیاری از اهل تحقیق در خواندن برخی از این طغراها و بالمال در شناختن "صدر" ی که طغرا از او است دچار اشکال می شوند این سطور به منظور تسهیل کار نوشته شد...