در این مقاله مقصود از واژه واقعگرایی مفهوم کلی آن یعنی ارائه واقعیات و حقایق در ادبیات و هنر است و نه معنی خاص آن یعنی ادبیات رئالیستی دهه هائی از قرن نوزدهم. اساس بحث بر این نکته استوار است که همه نویسندگان و هنرمندان کم و بیش مدعی ارائه واقعیات هستند یعنی خود را واقعگرا و دیگران را غیر واقعگرا میخوانند. تفاوت بین این نویسندگان و هنرمندان در حیطه هنر واقعگرایانه گهگاه آن چنان شدت میگیرد که اگر نه در تعریف بلکه در عمل یا در پیاده کردن این روش ادبی و هنری تضادهای شدیدی را بوجود میآورد. هدف این مقاله کوتاه بحث درباره مفهوم رئالیسم و یا ارائه تاریخچه این مکتب یا نهضت و تکنیکهای بکار برده شده در آن نیست چه همه آنها تقریباً یکسانند بلکه منظور کاوشی است منحصر در برداشتهای متفاوت و متضاد از این تعاریف و تاثیر این برداشتها در آثار ادبی و هنری. برای روشن شدن مطلب، ابتدا اشارهای کوتاه به معنی واژه رئالیسم مینمائیم. رنه ولک در کتاب شاهکارهای ادبی جهان رئالیسم را "ارائه صادقانه واقعیت، یعنی زندگی و رفتارهای معاصر یک دوره خاص در ادبیات " میداند. او در عین حال بر این باور است که "رئالیستها در آثار خود شخصیت نویسنده را سرکوب یا لااقل در زمینه داستان محو میکنند، چون واقعیت باید آنطور که هست ارائه گردد." فرهنگ مختصر ادبیات انگلیسی دانشگاه آکسفورد رئالیسم را "رعایت و پیروی از حقیقت در مورد واقعیات زندگی" تعریف میکند. فرهنگ اصطلاحات ایی ام. اچ ابرامز آنرا بعنوان" یک جنبش ادبی قرن نوزدهم بخصوص در نثر تخیلی" ... تعریف میکند.
رئالیسم موضوع سفسطهستیزی است و جلال آل احمد نویسندهای منورالفکر است که بنیان فکری و سیستم اندیشگری او «رئالیسم» است و در عین واقعگرایی، گروش و نگرشی عقلانی، عقلایی و منطقی با وقایع و واقعیتها دارد و حوادث را هنجارمند و به عنوان مقولهای تحولی رصد میکند و خود و عالم را متحرک منفعل از عوارض صدفهای نمیبیند و همواره فعال و پویا نقش خویش را در گردونه هستی در حوزه وجودی خود ایفا میکند. تعرفه شخصیت هنری او سیر در مسیر طولی حیات و عالم وجود است و اگر هم گاه ستیزی با واقعیتهای واقع دارد، این ستیز و تخالف از سنخ انفعال و فرونشستن نیست، بل تعادلبخش و پوینده به سمت مقاصد موضوعه است آثارش شواهد صادقه بر شخصیت جمعی اوست.
کتاب «چرا ادبیات» اثر برجسته دیگری از ماریو بارگاس یوسا است که از متن انگلیسی با فارسی ترجمه شده است. در این کتاب که بخش اول آن درباره اهمیت ادبیات است، یوسا به این پرسش پاسخ میدهد که واقعا «چرا ادبیات؟» چرا خواندن رمان و داستان تا این اندازه اهمیت دارد و همه بزرگان آن را توصیه میکنند؟ این کتاب، که عنوان آن از مقاله نخست کتاب گرفته شده است، شامل دو مقاله و یک سخنرانی است که عنوانهای آن چنین است: چرا ادبیات، فرهنگ آزادی، امریکای لاتین: افسانه ـ واقعیت.
مصدر یکی از عناصر تشکیلدهنده واژگان زبان و شکل بنیادین فعل در زبانهای مختلف است. از آنجا که این فریم کلمه در ساختارهای نحوی، در گفتار و نوشتار، دیده میشود، لذا پرداختن به آن از جنبههای ساختار واژگانی، ویژگیهای دستوری و خصوصیات نحوی جالب توجه مینماید. این تحقیق به بررسی ویژگیهای دستوری ـ نحوی مصدر زبان روسی و مقایسه آن با زبان فارسی و یافتن وجوه تشابه و تفاوت آنها پرداخته است. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که با توجه به ویژگیهای نحوی مصدر روسی، باید آن را جز گروه فعلی دانست، در حالی که خصوصیات نحوی مصدر در زبان فارسی شبیه اسم است و باید آن را جزء گروه اسمی دانست.