تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد وجود نازکت آزرده گزند مباد هر انکه روی ماهت به چشم بدبیند برآتش تو بجز جان او سپند مباد آوردهاند که امپراتور جابری مخالفین خود را پس از دستگیری، مقید به زنجیر در سیاهچالها زندانی میکرد. آن سپاهچالها از طریق راهروهایی به قصر امپراتور مرتبط میشد و کسی نیز به درستی از این موضوع اطلاع نداشت. آنگاه وی در بزمها و میهمانیها دستور میداد دیواره خارجی آن زندانها را به وسیله آتش داغ کنند و به تدریج که درجه حرارت افزایش مییافت نالهها و فریادهای زندانیان نیز به بالاترین حد ممکن میرسید و این نالهها و فریادها در پیچ و خم راهروهای منتهی به قصر، به تدریج تغییر کیفیت میداد و به نغمهها و ملودیهای خوشآهنگی مبدل میگشت و از شنیدن آن نغمهها امپراتور و میهمانانش محظوظ میشدند. این حکایت به زعم نگارنده، داستان محتوم ولی نامکتوب روح هنرمند به طور عام و بالاخص روح هنرمند موسیقی اصیل قوم ایرانی است.
این کتاب مرجع شامل: تئوری موسیقی، قواعد موسیقی ایرانی، سرگذشت موسیقی و موسیقیدانان گذشته و حال و شرح احوال و آثار آنان، ایقاع در موسیقی قدیم ایران، وزن شناسی، اوزان مشهور و متداول موسیقی قدیم ایران و تبدیل آن به خط نت می باشد. شناخت مقامها، دستگاهها، مایه ها، آوازها، گوشه ها و تصانیف مشهور و رایج موسیقی ایرانی، سازشناسی علمی، چگونگی ساختمان آلات موسیقی و طریقه ساختن آنها، معرفی آلات موسیقی ایرانی از قدیم ترین ایام تا زمان حاضر، تشریح علمی و موسیقی قدیم ایران و مطابقت آن با موسیقی معاصر، آهنگ ها و ترانه های محلی، آوازها و کوچه باغی ها، معرفی و شناخت کتابها و رساله هایی که در زمینه موسیقی ایرانی تدوین شده است و آنچه مربوط به حوزه موسیقی ایرانی است از جمله مندرجات این "فرهنگنامه "است. این کتاب بنابر رعایت اصل اختصار در شیوه فرهنگ نویسی تدوین شده است و نمی تواند دربرگیرنده تمام آثار و جزئیات مربوط به فعالیت های هنری اشخاص باشد. بنابراین اطلاعات ارائه شده در آن ناظر بر این محدودیت و نیز تاحدی است که در دسترس مولف بوده است. به این ترتیب اگر نام عده ای از هنرمندان در این کتاب نیامده و ذکری از آثارشان نشده است صرفا به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات قابل اعتماد درباره ایشان و آثارشان بوده است...
مجموعه حاضر گزارشی درباره شیوهها و تمهیدات ضبط و پخش صداست که در آن سیر تکاملی ضبط موسیقی در ایران به تدریج از زمان ساخت فونوگراف آغاز میشود ;سپس با اولین ضبط آثار موسیقی ایران، سیر تحول صفحه گرامافون، و صداگذاری فیلم ناطق ادامه مییابد .مباحث دیگر کتاب درباره ضبط موسیقی، مربوط به اختراع رادیو و تلویزیون، صفحه ریزشیار، ضبط استریو، نوار کاست و سرانجام آخرین ابتکار در کار ضبط صدا و ساخته شدن دیسک فشرده (CD)است .در این اثر همچنین، شرح حال بعضی از چهرههای برجسته موسیقی ایران و نحوه حفظ و نگهداری از وسایل صوتی به تفصیل بیان شده است.