کتابخانه مجازی ادبیات

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

گزیده ای از ترجیح بند منتخب از دیوان ناجی سروده فقیر خاکسار متخلص به ناجی که در سال 1352 منتشر شده است

((نظامی))، از شاعران برجسته ایران، شرح زندگانی خود را به نوعی در آثار خود گنجانده و در این کتاب با استناد به آن و مستندات دیگر، گزارشی از احوال و آثار او به دست داده می‌شود .این کتاب با سه روش تدوین شده است :تحقیق در اسناد، تحقیق در کتب نظامی و مراجعه به روایات و داستان‌ها، و افسانه‌هایی که در افواه به خصوص در افواه و اذهان مردم((تفرش)) و ((فراهان)) موجود است . مطالب حاضر در دوازده فصل تنظیم شده که عناوین برخی بدین شرح است :((پیرایه‌های ناروا))، ((پیروان نظامی))، ((قدرت تخیل نظامی))، ((استاد استادان در خلق مضامین)) و ((نظامی و علوم متداول زمان)) .اشاره به برخی آثار((نظامی)) از جمله((مخزن‌الاسرار)) و بررسی آنها، نیز شرح وقایع عصر زندگی او از دیگر مباحث کتاب است .در بخش((پیروان نظامی)) شرح حال مختصری از متابعان وی از جمله : ((وحید قزوینی))، ((وحشی بافقی))، ((میرداماد))، ((ظهوری ترشیزی)) و ((ایرج میرزا)) به چشم می‌خورد .

این دیوان اثر طبع میرزا محمدحسین فراهانی متخلص به وفا است. نامش محمدحسین از سادات جلیله فراهان که نسبش به امام سجاد (ع) می‌رسد. سال تولد وی روشن نیست و در حدود سال 1180 قمری وارد خدمت زندیه شد. او به ترتیب در زمان صادق‌خان و جعفرخان زند و لطفعلی‌خان مقام وزارت داشت و پس از انقراض زندیه به دست آغامحمدخان قاجار وارد شد و پس از اندکی برادرزاده خود میرزا بزرگ قائم‌مقام را به جای خود در خدمت قاجارها گذاشت و همراه برادرش به عتبات رفت و از زندگی او در آن حوالی اطلاعی در دست نیست. سبک او در غزل، سبک عراقی است. او از غزل‌سرایان مهم زبان فارسی است و بیشتر غزلیات وی قابل مقایسه با غزل‌سرایان بزرگ ایران چون سعدی و حافظ و خواجو و کمال خجندی است.