خواجه جمال‌الدین سلمان بن خواجه علاءالدین‌محمد معروف به سلمان ساوجی (زاده ۷۰۹ ه.ق. - درگذشته ۷۷۸ ه.ق. - ساوه) از شاعران اوایل قرن هشتم هجری است. وی از بزرگترین قصیده‌سرایان و غزل‌گویان ایران است. پدرش خواجه علاءالدین‌محمد اهل قلم بود. جمشید و خورشید ، داستان‌ عاشقانه کهنی است که‌ چند شاعر ایرانی و ترک‌ آن‌ را در قالب‌ مثنوی سروده‌اند. نخستین‌ مثنوی جمشید و خورشید از سلمان‌ ساوجی (متوفی 778) است‌ که‌ آن‌ را در بحر هزجَ مسدّس‌ محذوف‌ یا مقصور، در حدود سه‌ هزار بیت‌، و به‌ درخواست‌ سلطان‌ اویس‌ (حک:755ـ776) سروده‌ و در جمادی الآخره 763 آن‌ را به‌ پایان‌ رسانده‌ است‌. نام‌ جمشید و خورشید در آثار قدیم‌تری چون‌ دیوان‌ منوچهری (ص‌ 20) یا مرزبان‌نامه‌ (سعدالدین‌ وراوینی، ج‌ 1، ص‌ 41) نیز به‌ عنوان‌ عاشق‌ و معشوق‌ آمده‌ است‌ (سروشیار، ص‌ 418ـ419)، اما نخستین‌بار سلمان‌ ساوجی منظومه‌ای به‌ این‌ نام‌ ساخت‌. حوادث‌ این‌ اثر ترکیبی است‌ از وقایع‌ داستان های عاشقانه شاهنامه‌ ، ویس‌ و رامین‌ فخرالدین‌ اسعدگرگانی، خسرو و شیرین‌ نظامی، گل‌ و نوروز خواجوی کرمانی و داستان های عامیانه‌ای مانند سمک‌ عیار و سندبادنامه‌، و در آن‌ عناصر خارق‌العاده‌ای از داستان های عامیانه‌، چون‌ جن‌ و پری (ص‌ 35ـ41، 50- 52)، دیو (ص‌ 45ـ 46) و اژدها (ص‌ 42ـ 43)، به‌ چشم‌ می خورد. سلمان‌ ساوجی در جمشید و خورشید جزالت‌ و استواری سخن‌ فردوسی، دقت‌ نظر و نکته‌پردازی نظامی و صراحت‌ بیان‌ اسعد گرگانی را ندارد. زبان‌ شاعر در این‌ منظومه‌، روایی و فاقد احساس‌ ویژه داستان های عاشقانه‌ است‌ و در آن‌ مضمون‌آفرینی بیش‌ از معنی آفرینی هدف‌ شاعر بوده‌ است‌. شاعر، به‌ اقتضای سخن‌، چهل‌ غزل‌ و شماری مفرد و رباعی و قطعه‌ در این‌ مثنوی گنجانده‌ است‌ ( رجوع کنید به سلمان‌ ساوجی، ص‌ 8، 10ـ11، 22، 35، 50، 58، 71، 76)؛ روشی که‌ پیش‌ از وی عیوقی (در قرن‌ پنجم‌) در منظومه ورقه‌ و گلشاه‌ (چاپ‌ ذبیح‌اللّه‌ صفا، تهران‌ 1343 ش‌) از آن‌ استفاده‌ کرده‌ است‌. منظومه جمشید و خورشید به‌ کوشش‌ آسْموسِن‌ و فریدون‌ وهمن‌، در 1348 در تهران‌ به‌ چاپ‌ رسیده است.

منابع مشابه بیشتر ...

658ae967ade05.jpg

شرح گلشن راز شیخ محمود بن عبدالکریم شبستری

شیخ محمود شبستری

کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.

657481d2cd457.jpg

دیوان موسوی: شامل مثنویات، غزلیات، قصاید و متفرقات

سیدجعفر موسوی

این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

614736087b097.jpg

فرهنگ مردم کرمان

این ترانه ها جمع آوری آقای داوید لوریمر انگلیسی است که در سالهای جنگ اول جهانی در کرمان بوده است، و ضمن فعالیتهای سیاسی خود، مثل بسیاری از ماموران دیگر کشورهای خارجی به مطالعات اختصاصی خود از شهرهای اطراف کویر پرداخته و چون علاقه‌ای به فولکلور کرمان داشته، این مجموعه را گردآوری کرده است. کتاب حاضر بخش ناچیز و کوچکی از فولکلور کرمان است که در سالهای 1912 ال 1914 به همت کلنل لریمر کنسول انگلیس در کرمان و همسرش گردآوری شده است. کتاب شامل بخشهای زیر است: لالایی ها، ترانه ها، بازی ها، لغزها و چیستان، آداب و عادات عامیانه، دوبیتی ها، افسانه ها.

فرهنگ و تمدن/آداب و رسوم
کتاب