نویسنده در این جلد به تصحیح و ترجمه و شرح نامه ابوبکر خوارزمی به شیعیان نیشابور پرداخته است. این نامه به گفته مورخین معاصر از اهمیت تاریخی برخوردار است و در واقع باید گفت خود رنجنامهای است که خوارزمی به شیعیان رنجدیده و اندوهرسیده نیشابور مینویسد. او در این نامه بر آن است تا مشکلات قرن چهارم شیعیان نیشابور را به تاریخ سراسر مبارزه و حرکت و مقاومت شیعه در راه حفظ مکتب و اعتلای کلنه حق و اطاعت از اولوالامر مرتبط کند. او میخواهد آنها را با تاریخی آشنا کند که جز د ر صحنه ماندن و در میدان حوادث پای کوبیدن و بر سر حفظ عقیده بر جای ایستادن و در رکاب امام حق علیه کفر و جور و وجوه گوناگون آن شمشیرزدن، چیزی را نمیشناسد. مسئله مهم در این نامه اشارات تاریخی و ادبی آن است و دربردارنده حوادثی است که به ترتیب پس از پیامبر رخ داده و در دو عصر بنی امیه و بنی عباس به اوج خود رسیده است. خوارزمی تمامی این حوادث را با قلمی ادیبانه و متعهدانه به رشته تحریر درآورده است. در این کتاب عین نامه به لحاظ اعتبار ادبی و تاریخی نقل شده و با توجه به نسخههای مطبوع موجود تصحیح و شرح لغوی شده است.
در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفألزدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.
کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پردهگشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوهگاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصهای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفانپژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب بهویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.
کتاب «المنقذ من الضلال والموصل الی ذی العزة والجلال» که در این کتاب ترجمه شده، اعترافگونهای است از غزالی که در آن از شک شروع کرده و به شناخت میرسد. این کتاب با وجود اندکی حجم و ایجاز مطلب، از شاهکارهای فرهنگ اسلامی در مبحث شناخت است. خواننده با شخصی آشنا میشود که قهرمان داستان هموست. این قهرمان که سالها در بزرگترین دانشگاه عصر خود تدریس کرده و آوازه او در دنیای پهناور آن روزگار سخت درپیچیده است، اکنون در صفحههای نخست کتاب خواننده او را میبیند که در محسوسات شک کرده و پس از آنکه بنیاد کلیت علمی خود را درهم میریزد، قدم به قدم مسئله را پی میگیرد تا دوباره به شناختی باورافزا و یقینی نه مانند پیش بلکه محکم و مستدل و نیرومند دست یابد.
مطالب این کتاب، مجموعهای است از پانزده مقاله که به مناسبتها و در طول سالیان فراهم آمده است. پارهای از این مقالات در مجلات دانشگاهها به چاپ رسیده است و برخی دیگر از آنها در کنگرهها و یا سمینارها ایراد شده است. سیر تالیف این نوشتارها به تتبع در تاریخ اسلام و یا ادب اسلامی، روی داشته است و رشتهای مربوط از حوادث مهم تاریخی و ادبی را در پی گرفته است.