کتابخانه مجازی ادبیات

کتابنامه آثار زنان ایران شامل دو قسمت مولفین زن و مترجمین زن است که در سال 1349 منتشر شده است. در این سال کتابخانه اختصاصی تحقیق درباره زن تشکیل شد. هدف از این اقدام تاسیس مرکزیست برای جمع آوری تحقیقات مربوط به زن و آثار زنان مولف و مترجم ایرانی و تشویق دیگر بانوان دانشمند کشور تا ضمن اجرای وظایف خانوادگی و اجتماعی اندوخته معنوی و فکری خود را نیز بکار گیرند و برای کمک به پیشرفت فرهنگ جامعه اثری از خود به یادگار گذارند.

بیش از هزار و چهار صد سال است که تاریخ اسلام در خوب و بد با تاریخ اروپا عجین است. از سوی دیگر، جهان اسلام وارث همان فرهنگ هایی است که اروپا به ارث برده است، بنابر این، تاریخ تطبیقی کاربردی که توسط اروپائیان و مسلمانان نوشته می شود برای شناخت هر دو طرف کارساز و مفید است. کلود کاهن، استاد دانشگاه پاریس و محقق در زمینه مطالعات اسلامی و کشورهای مشرق اسلامی، با همین دیدگاه این اثر را تألیف کرده است. شایان توجه است که طرح و اجرای اولیه این اثر نخستین بار توسط ژان سواژه استاد وی صورت گرفته است. اثر ژان سواژه نخست در سال 1943م منتشر شد و تجدید چاپ آن نیز به همراه ضمائم در سال 1946م صورت گرفت. پس از درگذشت سواژه در سال 1950م، کاهن ادامه کار استاد را به عهده گرفت و چاپ سومی از سواژه را با همان عنوان قبلی و به نام وی منتشر کرد. با این حال و به لحاظ این که آثار مربوط به کتابشناسی نیاز مداوم به بررسی های جدید دارد، مؤلف بر آن شد که باز هم چاپ جدیدی که حاوی مآخذ تازه تر باشد در اختیار علاقمندان قرار دهد. بنابراین او کتاب حاضر را که شامل منابع مربوط به سده های هفتم تا پانزدهم میلادی/ یکم تا هشتم هجری قمری است، در سال 1982م منتشر کرد. کتاب حاضر اساسا در مجموع برای استفاده دانشجو و دانشمند فرانسوی و احیانا برای «محقق غربی» نگاشته شده است. با این همه «شرقیها» هم می توانند از آن استفاده کنند، چرا که، در دنیای معاصر، دیگر نمی توان ملتها را از یکدیگر جدا دانست.

اصل خاندان شيباني (كاشان) از عرب بني شيبان و سلسله نسب ايشان منتهي به معدن بن عدنان است. كه از قبايل عرب مستعربه مي باشند.آقاي يوسف شيباني فرزند مرحوم رحمت الله شيباني درباره ريشه خاندان شيباني شرحي نوشته اند كه عيناً در زير نقل شده است. خانواده هاي شيباني از طرف بعضي از مورخين داخلي و خارجي و همچنين توسط عده اي از محققين خانواده مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است ولي نتايج به دست آمده در مورد جايگاه اوليه ونژاد خانواده شيباني به يك نتيجه واحد نرسيده و تفاوت نظر در آن به چشم مي خورد. اما انچه مستدل تر و قابل قبول تر است، ان است كه نام خانواده در اصل به سيبان كه يكي از چهارده تيره اشكانيان بوده است و به مرور زمان سين به شين مبدل شده و باي نسبت به آن اضافه گرديده است. به هر تقدير در آن زمانهاي دور(58 سال قبل از ميلاد تا 207 ميلادي) چون مردان اين تيره از اشكانيان به شجاعت، پردلي و امانت موصوف و نام آور بوده اند،بنابراين اوصاف از طرف وابستگاه خود به مرز داري منطقه وسيعي از غرب كشور دولت اشكانيان برگزيده شدند.كيفيت كار و گذشت زمان و تماس دائم اين مرزداران در طول خط ممتد سر حدي ايران زمين انها را با قبايل و مردمان آن سوي مرز آشنا نمود و مسلط به زبان اين مردمان كه عربي بوده است گرديده اند. پس از گذشت قرن ها و تغييرات در حكومت مركزي ايران، و حوادث گوناگون و بيشمار در اواخر حكومت ساسانيان كه مصادف با ظهور دين مبين اسلام بوده است، تيره شيبان نيز به دين اسلام گرويده و متعاقباً به مناطق داخلي كشور مهاجرت و ابتدا در استان فارس اسكان مي يابند. بديهي است همانطور كه در ابتدا متذكر گرديد، نظر عده اي آن است كه اصولا قبيله شيبان از قبايل معروف و به نام عرب بوده اند كه با ساير مسلمانان به جنوب كشورايران آمدند ولي آنچه بيشتر مورد توافق و راي محققين است، همانا ايراني الاصل بودن خاندان شيباني است. آقاي دكتر حسنعلي شيباني در نامه اي به تاريخ 29/08/1364 به اينجانب از قول مرحوم استاد ذبيح الله بهروز چنين مي نويسد: شيبان در فارسي به معني پسران شيب است در دوره اشكانيان يكي از چهارده خانواده اي بود كه اشك، يعني پادشاه سلسله اشكانيان ( يعني حدود 450 سال) از ميان آنان انتخاب مي شده است. اين اطلاعات و نوشته گزيده اي از كتاب خاندان شيباني ( كاشان) كه از سال 1306 تا سال 1369 توسط رحمت الله شيباني جمع آوري شده و به چاپ رسيده است.

میرزا رضاخان طباطبائی نائینی یکی از اندیشمندان و یکی از حلقه‌های به‌هم‌پیوسته جریانات روشنفکری دوران انقلاب مشروطه ایران است. نخستین شماره روزنامه تیاتر را میرزا رضاخان در تاریخ سه‌شنبه، چهارم ربیع‌الاول 1326 قمری در تهران منتشر کرد. این روزنامه تا جمادی‌الاول 1326 در مجموع در دوازده شماره انتشار یافته و هر شماره داری چهار صفجه بوده است. این نشریه، نخستین روزنامه‌ای بود که زیرعنوان تیاتر در ایران انتشار می‌یافت. نائینى از اولین شماره مطلب انتقادى خود را از اوضاع و رجال دربارى زیر عنوان «تئاتر شیخ على میرزاى حاکم ملایر و تویسرکان و عروسى با دختر پادشاه پریان مشتمل بر چند پرده» آغاز مى‏کند. این نوشته به صورت محاوره و نمایش‌نامه نوشته شده و با نثرى ساده و عوام‌فهم تنظیم شده است. در این کتاب افزون بر گذری بر زندگی طباطبائی نائینی و آثار او، متن این روزنامه نیز دوباره آورده شده است.