کتابخانه مجازی ادبیات

دستور زبان فارسی نکات ظریف و دقیق در باب بعضی از واژه‌ها دارد که بعضی از آنها در کتب دستور زبان به میان نیامده‌اند یا اگر آمده مطلبی بوده است خلاصه و گذرا که نویسنده بدون موشکافی و روشن نمودن موضوع از آن گذشته است. در این مقاله سه مورد به بحث گذاشته می شود: یک مورد در باب یک واژه و اشتقاق آن و دو دیگر درباب پسوند و سوم مطالبی دستوری در باب «کسره» یا «زیر».

وندها عبارت از لفظ یا به اصطلاح پارسی «وات» هایی می‌باشند که به ریشه‌ها و سایر کلمه‌ها پیوسته و واژه‌های دیگری را که از حیث معنی و ظاهر با ریشه اصلی مناسبت دارند، پدید می‌آورند. وندها یا در جلوی ریشه و واژه درآمده یا در آخر آن قرار می‌گیرند که در صورت اول پیشوند و در دومی پسوند خوانده می‌شوند؛ مثلا پیشوند «در» در واژه‌های دریافتن، درگیر، درآمد و .... و پسوند «ناک» در واژه‌های سهمناک، دردناک، خشمناک و ..... نمایان است.

در نقد ترجمه، مشخص كردن اساس كار و اجتناب از اعمال سليقه در درجه اول اهميت قرار دارد. در اين مقاله سعي شده است بر اساس مطالعات زبان‌شناسي مقابله‌اي و در چارچوب نظريه سخن‌كاوي (با بررسي موردي سبك، لحن، نشانه‌هاي سجاوندي) به نقد ترجمه مريم شفقي از داستان «درس‌هاي فرانسه»، نوشته والنتين راسپوتين، پرداخته شود. در اين نقد خواهيم ديد كه وي در اين ترجمه سبك اثر را كه غيررسمي و صميمي است با بهره‌گيري از دايره لغات گسترده‌شان به‌خوبي منتقل كرده است اما در انتقال لحن شخصيت‌ها و راوي داستان چندان موفق نبوده و توجه كافي به نشانه‌هاي سجاوندي كه اهميت خاصي در ترجمه دارند نكرده است.

ايده‌هاي تربيتي همواره در زمره مهم‌ترين موضوعات براي جامعه بشري بوده‌اند. در بين مفاخر علم و ادب ايران، نخبگاني بودند که به فرايند و اهداف انديشه‌هاي تربيتي به صورت جامع نگريسته‌اند، بنابراين ضرورت دارد ديدگاه آنان مورد توجه اديبان و صاحب نظران نظام‌هاي آموزشي و تربيتي قرار گيرد از جمله اين بزرگان که انديشه‌هاي آنان بررسي مي‌گردد، فارابي، ابن سينا، ابن مسکويه و سعدي‌اند. هدف از اين پژوهش، رسالت پرداختن به موضوع اخلاق، تربيت و آموزش در آثار مفاخر علم و ادب ايران است که با تکيه بر جستار اديبان روس استدلال شده است. در اين مقاله، ابتدا از تجزيه و تحليل ايده‌هاي تربيتي مفاخر علم و ادب ايران، با استناد بر آرا اديبان و شرق‌شناسان روس که منجر به بهبود روش‌ها، محتوا و فرم آموزشي کنوني شده است توضيحاتي داده خواهد شد و سپس به بررسي عقايد تربيتي استاد سخن سعدي مي‌پردازيم. در اين پژوهش با تاکيد بر نقش عقايد تربيتي اديبان ايراني و بکارگيري تحقيقي جامع از نظرات شرق‌شناسان و اديبان روس به تحليل ريشه و عناصر فرهنگي و تربيتي تاثيرگذار بر ادبيات توجه مي‌گردد. نتيجه آن است که اين امر در شناسايي اقتدار فرهنگ و ادبيات غني ايران در جوامع ديگر سهم بسزايي دارد.