طنز واکنشی است که از احساس نامساعد و ناموافق مانسبت به شخص یا واقعه خاصی ناشی میشود. این احساس اعم است از تأسف و رنجش و نفرت یا خشم و کینه و آنجا که واکنش جدی و معمولی برای بیان احساس ما کافی نباشد یا ابراز این واکنش بطور طبیعی مقدور نباشد احساس خود را غالباً از مجرای طنز بیان میکنیم. طنز فریادی است که در اوج انفجار به پوزخند وقهقهه تبدیل میشود و گریهای است که بصورت خنده در میآید.
در این کتاب در مجموعه ای مختصر به معرفی سرداران طنز ایران پرداخته شده و شش چهره معروف و نامدار ادبی معرفی شده است: سوزنی سمرقندی، ملانصرالدین، عبید زاکانی، سید اشرف الدین حسینی، ایرج میرزا و استاد علی اکبر دهخدا که از نظر مولف سرداران طنز ایران هستند و بیشترین نقش را در زمینه طنز وو انتقاد و فکاهت و هجو و هزل در زبان و ادبیات فارسی داشته اند.
تاکنون طنز و شیوه طنزنویسی در ایران ناشناخته مانده است و مردم صرفنظر از نوشته های جدی، همه مطالب دیگری را که نوشته می شود و می خوانند از شوخی، هزل، کنایه و لطیفه گرفته تا طنز به یک گونه می پندارند. برای شناخت طنز و شیوه طنزنویسی نخست باید دیگر نوشته ها و گفته های غیرجدی را شناخت و پس از بررسی کامل آنها، در مورد طنز و شکل و هدف آن تحقیق کرد. در فرهنگ های ایرانی داستان ها، افسانه ها، لطیفه ها، ضرب المثل ها و گفته ها و اشعار طنزآمیزی که در میان مردم یک کشور رایج است به ادبیات عامیانه و یا به اصطلاح فولکلور معروف است و به گونه ای مجرد تعاریفی از کنایه، لطیفه، طعنه، هزل و ایهام آمده است. اما بطور متدیک، طرز نگارش به آن شیوه ها و استنتاج از آن ها تاکنون روشن نشده است. از اینرو اغلب کسانی که با کتاب و مطالعه سروکار دارند چنین می پندارند که بعد از مباحث جدی، همه نوشته ها و گفته ها در یک زمینه نگارشی و مفهومی، می باشد در حالیکه طنز با همه آن ها مباینت دارد و خود شیوه نگارشی خاصی است که جا دارد مورد مطالعه دقیق قرار بگیرد. این کتاب نخست به بررسی روشهایی که تشابهی با طنز دارد می پردازد و آنگاه طنز و طنزنویسی را مورد مطالعه قرار می دهد