واژههای مترادف ممکن است بیاختیار، بسیاری را به یاد واژههای متشابه و متضاد نیز بیندازند. اما از آنجا که هم اکنون این دو نوع واژههای اخیر، مورد نظر نیستند، ما از کنار آنها میگذریم و در حوزه واژههای مترادف، اندکی، تامل میکنیم. نخست به تعریف ساده و برای بسیاری مکرر واژههای مترادف میپردازیم.
سخن و سخنوران، کتابی است نوشتهٔ بدیعالزمان فروزانفر در شرح احوال و نقد و سنجش آثار ۵۵ تن نامورترین شاعران پارسیگوی قرنهای سوم تا ششم هجری. سخن و سخنوران اولین بار در سالهای ۱۳۰۸ و ۱۳۱۲ در تهران به چاپ رسیدهاست.
مترادف به کلماتی اطلاق میشود که معنایی واحد را به ذهن متبادر سازند. متضاد را عکس مترادف دانستهاند. در زمینه گزینش مدخلها در این کتاب ابتدا 1200 واژه پایه زبان فارسی ملاک عمل قرار گرفته، سپس بسامد واژهها معیار قرار گرفته است؛ بدین معنا که همه واژگانی که در مرحله نخست جزء عناصر هممعنا و متضاد آمده بودند، بسامدسنجی شده و هر واژهای که بیش از سه بار در پیکره حضور داشته به عنوان مدخل جدید برگزیده شده است.
ضحاک یکی از نفرینشدگان تاریخ افسانهای ملت ماست. گرد وجود انسانهایی رازمند همچون او که در دایرهای از تصویرهای نادلپسند و ترحمآمیز به اسارت میافتند، همیشه موجی از ابهام، خرمن میزند و منابع ارزیابی به اندک نوشتهها و شنیدهها پایان مییابد. ضحاک از کسانی است که در تاریخ افسانهای حماسههای کشور ما، بیش از هر کسی دیگر، به عنوان نماد خشونت و خونریزی مورد بحث قرار گرفته است. او با آنکه شخصیتی افسانهای است و بهدقت نمیتوان او را در واقعیت تاریخی گذشته ایران با کسی انطباق داد؛ اما وجود او چنان برای همگان قطعی است که در بیدادگریهایش ذرهای تردید روا نمیدارند. در این کتاب نویسنده کوشیده تا باورها و تردیدها را در برش زمانی حکومت ضحاک و نیز اندکی پیش از آن که به دوران شاهی جمشید ارتباطی پیدا میکند، مورد بررسی قرار دهد.