این نامه از سوی تنسر به گشنسب (اسپهبد طبرستان) است. تنسر زاهدی اشرافزاده است که گوشهنشینی اختیار کرد و هنگام برافراشتن بیرق بوسیله اردشیر بابکان سرسلسه سلطنت ساسانیان، افراد را به اطراف فرستاد و ظهور اردشیر را مژده داد، چون اردشیر بر تخت نشست، خدمت رسید و ناصح وی شد و به نصیحت و تدبیر وی همت گمارد، کهنترین اثر برجای مانده که ذکری از تنسر آمده دینکرد به زبان پهلوی و نوشته شده در قرن سوم هجری است، که از وی به عنوان هیربدان هیربد و با صفت پارسا (اهرو) آمده است. بعدها مورخان دیگری مانند المسعودی در مروج الذهب و تنبیه الاشراف، ابن مسکویه در تجارب الامم و ابوریحان بیرونی در تحقیق ماللهند و ابن بلخی در فارسنامه و ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان و ابوالقاسم کاشانی در زبدة التواریخ از وی نام بردند. رساله تنسر رسالهای است یادگار از دوران ساسانیان و به زبان پهلوی، باقیمانده از چنگال تازیان بیگانه با فرهنگ، ابن مقفع شهید، آن را به عربی ترجمه کرد که از اصل پهلوی آن و همچنین از ترجمهٔ عربی آن چیزی باقی نمانده است اما ترجمهای از آن به فارسی از قرن هفتم به ما به یادگار رسید. ابن اسفندیار مورخ تاریخ طبرستان است که نامه تنسر را از ترجمه عربی ابن مقفع به فارسی کنونی برگرداند. لازم به یادآوری است هر دو مترجم، ابن مقفع و ابن اسفندیار در برگردان این اثر نکاتی از قرآن و یا ابیاتی به صورت نظم و موارد دیگری از این دست را برآن افزودند.
در «فرهنگ پهلوی» واژههای آرامی که ازوارش یا هزوارش خوانده میشود، به واژههای ایرانی یا پارسی میانک گردانیده شده است. این واژهها دستهبندی شده و در هر باب یک رشته واژه که با هم پیوستگی دارد، یاد گردیده است؛ در یکم: نامهای خدا و مینویان؛ در دوم: گیتی و آنچه از آن است چون خاک و شهر و خانه؛ در سوم: در آب و رود و زره و جوی و جز اینها؛ در چهارم: در دانهها و میوهها؛ در پنجم: در خورشها و آشامها. نام نویسنده این فرهنگ به دست نیامده است؛ اما بیگمان فرهنگی است از روزگار ساسانیان.
این کتاب دارای نامهای خاص اوستایی از تحقیق و بررسی در سه نامنامه مختلف از دانشمندان ایرانی و آلمانی است؛ کتاب «نامنامه ایرانی» تألیف فردیناند یوستی، کتاب «نامنامه اشخاص ایرانی» تألیف مانفرد مایرهوفر و کتاب «دانشنامه مزدیسنا» تألیف جهانگیر اوشیدری. نویسنده کوشیده در مورد هر واژه از نظر معانی، حالت واژه، جنس واژه، شمار واژه و کاربرد آن در کتب دیگر مانند کتب پهلوی و شاهنامه و .... به تفصیل شرح داده شود.