کتابخانه مجازی ادبیات

تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.

هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.

ادبیات فارسی همواره به عنوان زبان فرهنگ و تمدن ایرانی در قالب های گوناگون نظم و نثر از تأثیرگذارترین ابزار انتقال مفاهیم بلند، سود جسته است. یکی از این ابزار انتقال، طنز و شوخی اجتماعی است، که در ایران قدمت چندانی ندارد. از آن زمان که نسیم آزادی خواهی در این کشور وزیدن گرفت و به انقلاب مشروطه منجر شد، یکی از شاخه های ادب فارسی با عنوان طنز و فکاهه نیز شکوفا شد و باب جدیدی را در ادبیات کشورمان گشود که دیگر بسته نشد. چنان که در دوره دیکتاتوری پهلوی، هفته نامه هایی چاپ و انتشار می یافت که افزون بر زیبایی به موضوعات اجتماعی و سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می پرداخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز این نشریات با نام های متفاوت و با آزادی بیشتری شیوه طنز را دنبال کردند. از جمله نویسندگان بزرگ طنز و فکاهی در دوره معاصر استاد ابوالقاسم حالت است که به حق، سرآمد طنز سرایان هم عصر ما و یکی از شعرای برجسته و نامور تاریخ ادبیات ایران به شمار می آید. استاد حالت، برای مردم و به زبان ایشان شعر سروده، دردهای اجتماعی و گرفتاری های عمومی را که غالب افراد جامعه با آن دست به گریبانند، به شیوه ای مطلوب و بیانی ملیح شرح می داد. اشعار او، نمونه افکار و باورهای سیاسی و مسائل و آرزوهای مردم آن زمان است و این خود یکی از دلایل مشهور شدن اوست. استاد حالت معتقد بود که اصلاح اخلاق فرد کاری است که شاعران و نویسندگان قدیم مانند سنایی و مولانا و دیگران با آثار منظوم و منثور اخلاقی خود انجام داده اند و امروزه بازگو کردن مفاسد جامعه بیشتر مطرح است. طنز نیز یکی از برنده ترین حربه ها برای پیروزی در این میدان است

کتاب از بیمارستان تا تیمارستان مجموعه ای از مقلات طنزآمیز ابوالقاسم حالت است که در سال 2536 توسط انتشارات گوتنبرگ منتشر شده است.