نسخهای خطی از هفت قصیده متعلق به عنصری در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران مضبوط است که در هیچ یک از دیوانهای خطی و چاپی عنصری موجود نیست، این قصاید را میرزا شفیع صاحب دیوان در کتابخانه اردبیل یافته و استنساخ نموده و محمودخان ملکالشعراء چنانچه در مقدمه نسخه مرقوم داشته آن را به خط خود نوشته و به یکی از شاهزادگان تقدیم کرده است. این قصائد در مدح امیرنصرین ناصرالدین سبکتکین برادر کهترسلطان محمود غزنوی سروده شده و یکی از قصائد تخلص وی نیز آمده است. و بعضی از اشعار دو قصیده آن در تذکره خیرالبیان نیز به نام عنصری ضبط شده است.
کتاب حاضر شرح قصاید منتخب خاقانی بر اساس نسخه دکتر ضیاالدین سجادی است .این اشعار در سوگ فرزند، همسر، عم، پسر عم و مقتدای او امام محمد بن یحیی شافعی سروده شدهاند .در اثر حاضر پس از شرح زندگی خاقانی این مطالب عنوان شده است 1 : معرفی قصیده به همراه معنی لغات، اصطلاحات و استشهاد به نظم و نثر فارسی 2 ; توضیح تلمیحات و اشاره به نکتههای بلاغی و دستوری 3 ; توضیح مفهوم بیت به همراه معنی مورد نظر شاعر 4 ; پارهای توضیحات حاشیهای به دنبال معنی ابیات; صفحات پایانی به فهرست منابع، آیات قرآنی، احادیث و روایات اختصاص دارد.
این کتاب با همکاری چند نفر از شیفتگان خدمات مفید به آثار ارزنده گذشتگان حاصل آمده است، دانشمند گرامی آقای ایرج افشار در آذرماه 1349 وجود تالیف پایان نیافته کتاب را که بوسیله شادروان دکتر مهدی بیانی استاد فقید دانشگاه تهران تهیه شده بود باطلاع انجمن آثار ملی رسانیدند و طبق پیشنهاد ایشان آقای حسین محبوبی اردکانی زحمت مباشرت و سرپرستی چاپ آنرا بر عهده گرفتند و ....
مؤلف، متخلص به قاسمی فرزند شیخ ابوحامد و نبیرة شیخ نصرالبیان است این اثر از گونه کتابهای چند دانشی و دانشنامهنویسی است که هفت مرقوم را با مباحث مختلف دربر دارد. مرقوم اول: معرفت مولی و شناخت حق سبحانه. مرقوم دوم: نبوت رسول (ص) و فضایل قرآن کریم و امامت ائمه اثنی عشر (ع) و دلایل و شواهد آن. مرقوم سوم: ولایت، کرامت، مکاشفات، علوم غریبه و خوارق عادات. مرقوم چهارم: ذکر جمعی از حکمای جهان و نمونهای از آثار ایشان. مرقوم پنجم: ذکر بعضی از شعرای معجز آیین و جملهای از شعرهای گزین. مرقوم ششم: مخاطبة نفس اصلم، با ذکر کلماتی چند از مواعظ و کلم. مرقوم هفتم: حقیقت موت و معاد و خاتمة احوال عباد. از جمله آثار اوست: خطابالغائبین، النجوم الزاهرة در تاریخ منجمان، رسالهای در مبدأ و معاد، دیوان اشعار.
این چاپ از دیوان حافظ از روی نسخه خطی است که متعلق به مصحح بوده و شامل این دیوانها نیز میباشد: دیوان کاتبی، دیوان خیالی، دیوان بساطی، دیوان طوسی، دیوان امیرشاهی، و نسخه دیوان حافظ در متن این مجموعه از صفحه 1 تا 362 ضبط شده و تاریخ کتابت این مجموعه سال 862 هجری قمری است. این نسخه نسبت به سایر نسخ امتیازات خاص و عمدهای دارد و به کمک آن بسیاری از مشکلات و موارد تحریفشده و مشکوک حل و اصلاح شده که در پاورقیها و یادداشتها به آنها اشاره شده است.