آنچه را که میخوانید متن پیام دکتر محمدعلی همایون کاتوزیان است به مجلس یادمان سیدمحمدعلی جمالزاده که در نیمه دوم تیرماه در محل فرهنگسرای ابنسینا (شهرک قدس) از سوی انجمن «سیری در ادبیات» برگزار شد.
در مجموعه حاضر، مطالب مربوط به علما و دانشمندان بوشهری، از کتاب 28جلدی ((الذریعه الی تصانیف الشیعه))، استخراج و به فارسی برگردانده شده است .در بخش پایانی کتاب، مترجم علاوه بر مطالب مندرج در کتاب ((الذریعه))، توضیحات دیگری درباره شخصیتهای یاد شده، ضمیمه کرده است.
کوششی است از حسین رزمجو و احمد احمدی که شرح زندگینامهٔ شاعران و نویسندگان برجستهٔ تاریخ ادبیات ایران می باشد. سیر سخن، مجموعه ای کامل از شرح حال و زندگینامهٔ نویسندگان و شاعران برجستهٔ قدیم و معاصر ایران می باشد. کتاب حاضر به کوشش آقایان احمد احمدی و حسین رزمجو گردآوری و در سال ۱۳۴۳ توسط انتشارات کتابفروشی باستان در مشهد چاپ و انتشار یافت. کتاب سیر سخن، شامل شرح احوال معروف ترین نویسندگان و شاعران ایران، از قدیمی ترین ازمنه تا عصر حاضر و برگزیده آثار آنان از جمله: آثاری از علی دشتی، ملک الشعرای بهار، سعید نفیسی، رسول پرویزی، محمدعلی جمال زاده، ایرج افشار، عنصرالمعالی کیکاووس، عبدالرحیم طالبوف، ابولفضل بیهقی (تاریخ بیهقی) و سایر شاعران و نویسندگان مطرح ایران می باشد.
این کتاب دربرگیرنده سه گفتار درباره دانشگاه و آموزش و پرورش در جهان امروز. این گفتارها که با عنوان گفتارهای «یادبود لیندزی» از هربرت باترفیلد استاد کرسی تاریخ معاصر و رئیس کالج پیتر هاوس در دانشگاه کمبریج ایراد شده، ابتدا درباره دانشگاه، سپس به حرفه استادی، و در نهایت درباره ایدهآل دانشگاهی مطالبی مطرح شده است. گفتار چهارم کتاب که در واقع ضمیمهای بر کتاب است، عنوان «علوم انسانی در عصر ماشین» به خود گرفته است.
در این مقاله ضمن برشمردن معنای جدل که از زمانهای باستان شیوه اصلی درس و بحث در مدرسه و سایر محافل عملی بوده و گویا نخستین بار در یونان قدیم مورد استفاده قرار گرفته، به حکایتی از باب چهارم بوستان میپردازد که در آن فقیهی کهن جامه، به محفلی وارد میشود و به جدل میان دیگر فقیهان گوش میسپارد و در نهایت خود با اقتدار علمی، به رفع مشکل برمیآید. نویسنده کوشیده است تا نخست، در باب این جدل و در ادامه به موضوع تواضع و تناسب آن با این حکایت بپردازد. و با نگاهی به حکایت جدال سعدی با مدعی در گلستان ویژگیهای این جَدلهای سعدی را برشمارد.