ملا محمدمحسن فیض کاشانی (1006-1091 قمری) حکیم فیلسوف، محدث و عارف دوره صفوی، شاگرد ملاصدرای شیرازی و از دانشمندان شیعه بود. وی در فقه و اصول، فلسفه و کلام، حدیث، تفسیر قرآن و شعر و ادب توانا بود. علامه فیض کاشانی گذشته از جمع آوری اخبار، تدوین و تالیف کتب فقهی استدلالی به عربی، به نگارش فقه کاربردی فارسی نیز همت گمارده بود. او این شیوه را در فقه اصطلاحی و درک و درایت معارف اسلامی به کار برد. فیض برای آشنایی عامه با معارف، اخلاق و آداب سلوک و تکالیف شرعی، دفاتر ارزشمندی به فارسی گردآورده است. کتاب حاضر جلد دوم از مجموعه رسائل فارسی فیض کاشانی است که باشراف محمد امامی کاشانی گردآوری و توسط مسیح توحیدی تصحیح شده است. این جلد در بردارنده ده رساله از ترجمه های ملا محسن فیض کاشانی در زمینه فقه، اخلاق، عقاید و عبادات است. برخی از این ترجمه ها عبارتند از: العقاید، الصلاه، ابواب الجنان، الحج، مفتاح الخیر، الشریعه و ...

منابع مشابه بیشتر ...

65e73c9408456.jpg

حکمت دینی و یونان‌زدگی در عالم اسلامی از آغاز تا عصر ابن‌خلدون‌

محمد مددپور

«بنیاد اندیشی»، روح علوم اسلامی است و این بنیاداندیشی، چنان‌که در حکمت عربی مشخص است، بیش‌تر به عالم ثابتات و بقا توجه دارد، اما از سوی دیگر، عرف جاهلی و قبیلگی و عادات طبیعی و اغراض بشری اقوام، در کنار یونان‌زدگی و یهودزدگی نظری و عملی، جامعة اسلامی را به سوی انحطاط برده و همین ممیزی، موجب شده است که بسیاری از معانی قدسی به صورت ممسوخ، ناسوت زده و عرفی (عصری) گردند. در این میان، پس از تحلیل توانمندی فقر و تفکر فقهی، که شأن بیرونی، قدرت و نظم اجتماعی اسلام را بروز می‌داد در مراحل پیشرفته‌تر، اسلام‌شناسی مدرن در ساحت فلسفی و عرفانی اسلام تمرکز یافت و بر آن تأکید کرد. برای بسیاری از شرق‌شناسان، «ابن خلدون» به مثابه متفکری که در عالم جدید حضور داشته و بر فلسفه، صورتی عرفی و این جهانی زده است،‌کمال اندیشه اسلامی تلقی شد. حال، ما در وضع نویی قرار گرفته‌ایم؛ راهی که غایت آن می‌تواند تحقق و احیای شئون دیگری از عالم و علوم اسلامی در ذیل تجلی تام و تمام عالم اسلامی باشد. شرط لازم ورود به این مرحله، خود آگاهی و بازاندیشی در مبادی تفکر و علوم جهان اسلامی است. در کتاب حاضر، بازاندیشی در موضوع‌های: «حجیت عقل و وحی در عالم اسلامی»، «جوهر ایمانی علوم اسلامی» و «نحوة تطور، تنازع و تقابل آنها با فلسفة یونانی از آغاز تا پایان قرن ششم و هشتم اسلامی»، که پایان عصر توانمندی عالم اسلامی نیز محسوب می‌شود، پرداخته شده است.

6590327798729.jpg

نزهه الارواح و روضه الافراح (تاریخ الحکماء)

شمس‌الدین‌محمدبن‌محمود شهرزوری‌

نزهة الارواح و روضة الافراح (تاریخ الحکماء) ترجمه کتاب «تاريخ الحكماء قبل ظهور الإسلام و بعده «نزهة الأرواح و روضة الأفراح»» اثر شمس‌الدین شهروزی (ت 511ق) است. اصل این کتاب، به زبان عربی است و در اوایل سده یازدهم (1011- 1014ق)، دانشمند، حکیم و عارف ایرانی، مقصود علی تبریزی، در هند آن را به دستور جهانگیر گورکانی، به فارسی ترجمه کرده که نه‌تنها گزارشی از اندیشه‌های فلسفی و سخنان حکمت‌آمیز و پندهای دلپذیر است، بلکه متنی زیبا، روان و کم مانند از فارسی آن روزگار را نیز به دست می‌دهد. مترجم به هنگام ترجمه، در جای‌جای کتاب، نکته‌‏هایى از خویش در تفسیر احادیث نبوى و توضیح اقوال حکما و داورى آراى آنان افزوده است که نشان می‌دهد آنچه از فضل، علم و بینش عارفانه وی گفته‌اند سخنى گزافه نبوده است که ازجمله مى‌‏‌توان به صفحات 6، 7، 8، 9، 10، 18، 33، 174، 175 و... مراجعه کرد. این افزوده‌‏ها نه‌تنها نشانه‌‏هاى دست داشتن او در حکمت، فلسفه و علوم دیگر است، بلکه ذوق عرفانى او را نیز نشان مى‌‏دهد. با آن‌که این ترجمه، در ساخت عبارت و جمله از متن عربى شهرزورى و منابع دیگر متأثر است- و شاید این مقدار تأثیر به علت دشوارى ترجمه، رعایت امانت و دقت در کلام حکما بوده است- ازنظر زبان فارسى و ویژگی‌هاى آن در قرن دهم و یازدهم، از نثرهاى روان و پاکیزه این روزگار به شمار مى‌‏آید؛ زیرا در این دوره که به نظر ناقدان سخن‌سنج، پارسى آشفته است و فارسى‌‏گویان از هند تا عثمانى آشفته گوی، زبان مقصود على تا حدود زیادی از آن آشفتگی‌ها برکنار مانده است و اگر این ترجمه آزادتر صورت مى‌‏گرفت، شاید کار از گونه‌‏اى دیگر مى‌‏بود، چنان‌که در صفحات 150، 320- 321 و 473 نمونه‏‌هاى آن را مى‌‏توان دید. بارى، این ترجمه گویاى علم، فضل و توانایى مقصود على تبریزى در دو زبان تازى و درى است. بررسى اجمالى فهرست لغات و ترکیبات و مقایسه آن با آثار معاصران او تا حدودى ویژگی‌هاى زبان او را روشن مى‌‏گرداند. در نثر او، جمله‌‏هاى وصفى مانند «ملاحظه کردار و اطوار مردم کرده او را به یارى و دوستى بگزینید، نظر بر گفتار او کرده اختیار مکنید» [۵] برخلاف نثرهاى رایج این دوره بسیار اندک است.