کتابخانه مجازی ادبیات

شادروان دکتر مهدی بیانی که سالها مدیر کل کتابخانه ملی بودند برای متمرکز نمودن کتب ذی قیمت در کتابخانه ملی با وجود مشکلات زیاد اقداماتی به عمل آوردند و موفق شدند در تاریخ 7/4/1317 در حدود 592/11 جلد کتاب نفیس خطی و چاپی که قسمتی از آنها بی نظیر و منحصر به فرد بود از کتابخانه سلطنتی به کتابخانه ملی منتقل نمایند. در سال 1335 که اداره کتابخانه سلطنتی به عهده آن شادروان محول گردید در ضمن کار از انتقال کتابها نادم بودند و برای ترتیب و تنظیم کتابهای موجود در کتابخانه سلطنتی مترصد گشتند که فهرست جامعی تنظیم نمایند لذا از سال 1335 تا سال 1346 که سال فوت ایشان بود تعدادی کتاب را با سلیقه خودو با کمک دسته فردها و یادداشتهایی که از گذشتگان در کتابخانه سلطنتی بجای مانده بود استفاده کرده و فهرستی تهیه نمودند. متاسفانه دست اجل مهلت نداد که پژوهش و کار خود را باتمام برسانند و با مرحق آن استاد ارجمند که در خوشنویسی استادی ماهرو در شناسایی خطوط مختلف و کتاب تبحر کاملی داشتند به حیات جاودانی پیوستند و در نتیجه فهرست تهیه شده ناتمام ماند ...

تاکنون تصور می‌شد یک عنوان نشریه در عهد ناصری با عنوان «اردوی همایون» انتشار یافته، ولی با چاپ این کتاب، مشخص می‌شود دو نشریه با این نام در آن عهد چاپ و منتشر شده است .اولین همین کتاب است که در سفر اول ناصرالدین شاه و همراهان به خراسان ـ اواخر سال 1283 و اوایل 1284 ق ـ انتشار یافته و نام کامل آن را «روزنامه اردوی همایون» قرار داده‌اند و دومین نشریه به این نام که پیشوند روزنامه ندارد و به «اردوی همایون» نامبردار است، در سفر دوم ناصرالدین شاه و همراهان به خراسان که در سال 1300 اتفاق افتاده، طبع و توزیع گردید که نسخه‌هایی از آن موجود است.

ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم متخلص به رودکی و مشهور به استاد شاعران، نخستین شاعر مشهور پارسی دورهٔ سامانی است. از تمام آثار رودکی که احتمالا بیش از یک میلیون بیت بوده ‌است، تنها ابیاتی پراکنده همراه با چند قصیده، غزل و رباعی بر جای مانده ‌است. محمد صادق همایونفرد در تدوین کتاب پیش رو تلاش نموده است تا آثار متعدد در رابطه با این شاعر را در یک مجموعه معرفی کند. این کتاب در شش فصل با عناوین نشر آثار رودکی، آثاری راجع به زندگی و خلاقیت رودکی، آثاری در ارتباط با عصر رودکی، رودکی در ادبیات و هنر، اخبار سال جشن و شرح حال او تنظیم شده است. در این کتابشناسی که در سال 1365 تهیه شده، منابع و مآخذ فارسی که درباره رودکی سخن گفته اند، با شرح کوتاهی بیان شده اند. این کتاب توسط مرکز اسناد و مدارک علمی منتشر گردید.