مستحضر هستم که استادان زبان و ادبیات فارسی در ایران با تاریخ درخشان تقریباً هفت صد ساله زبان و ادبیات فارسی در شبهقاره آشنا هستند. سهم فارسی گویان هندی در تذکرهنویسی، فرهنگنویسی، تدوین دستور زبان، ترجمه قرآن حکیم به فارسی، تفسیر قرآن به فارسی و جنبههای گوناگون ادب فارسی شناخته شده است. بنابراین به تفصیل آن نمیپردازم. منظورم این است که گزارشی مختصر درباره نقش فارسی در هند تقدیم کنم.
کتاب حاضر به مناسبت ششمین سال تاسیس صدای آمریکا به زبان فارسی این مجموعه خواندنی را که متضمن گفتارهایی از برنامه های متنوع صدای آمریکاست به عنوان ارمغان نوروزی به شنوندگان صدای آمریکا تقدیم کرده است
یکی از وجوه اهمیت زبان و ادب فارسی در شبه قاره پیوستگی عمیق زبان های ملی و محلی این منطقه با زبان فارسی است. تاثیرات عمیقی که زبان فارسی هم در زمینه واژه ها و اصطلاحات و هم در زمینه قواعد و دستور زبان بر زبان های رایج این منطقه داشته است، مورد تاکید و اذعان اهل فضل و ادب پاکستانی و سایر محققان بوده که در کتاب ها، سخنرانی ها و .... بدان پرداخته اند. این پیوستگی بویژه در ادبیات منظوم بیش از ادبیات منثور به چشم می خورد و به عنوان نمونه بافت و ترکیب شعر اردو و اصطلاحات و قواعد آن به روشنی میزان این تاثیرپذیری را نشان می دهد. بنابراین منابع و مآخذی که بتواند این رابطه و پیوند عمیق را نه فقط برای فارسی گویان و فارسی سرایان این خطه، بلکه برای اردو سرایان نیز روشن تر و معنی دارتر سازد، ضروری می نماید. چه بسا شاعر و نویسنده ای که اصطلاحی را شنیده است ولی معنی دقیق و کاربرد صحیح آن را در شعر و نثر نمی داند و به متون اصلی و مفصل هم یا دسترسی ندارد و یا از چنان تبحر و تسلطی در زبان فارسی برخوردار نیست که به راحتی بتواند از آنها معنی و کاربرد اصطلاح مورد نظر را دریابد...
در این کتاب برخی از مقاله های سید امیر حسن عابدی (1921-2011) نسخه شناس و استاد ادبیات فارسیِ هندوستان به زبان اردو آمده است. فهرست کتاب: «مقدمه- از: شریف حسین قاسمی»؛«شاهنامه فردوسی و هندوستان»؛ «ترجمه از زبان های دیگر به فارسی»؛ «حیاتی گیلانی و تغلق نامه»؛ «دو غزلِ اردو در دوره همایون و اکبر»؛ «کامی شیرازی»؛ «نوعی خبوشانی»؛ «کلیات ساعی»؛ «پَندَت زنده رام موبد کشمیری»؛ «نظیر اکبر آبادی و سبکِ هندی»؛ «جلیس المشتاق»؛ «ادبیاتِ اجتماعی و انقلابیِ ایران»؛ «بنیانگذارِ شعر نو در ایران»؛ «افغانستان و هندوستان».
«عبرت الغافلین» اثر میرز محمدرفیع متخلص به سودا رسالهای است که باید آن را نمونهای ارزشمند نقد ادبی خواند. میرزا محمد سودا شاعر معروف زبان اردوست که در قرن دوازدهم هجری در هند میزیست. او افزون بر دیوان اردو، دیوان مختصر فارسی را هم به جای گذاشته است. این کتاب که تاریخ تألیفش معلوم نیست، پاسخ به خردهگیریهای میرزا فاخر مکین بر کلام شعرای برجسته فارسی است.