مساله اصلاح و حتي تغيير خطر مساله است که از سالها پيش مطرح بوده و پيشنهادهايي در مورد آن ارايه شده است. امروزه با پيشرفتهايي که در عرصههاي مختلف علمي، به ويژه عرصه نويسندگي و نوشتار صورت گرفته است، ضرورت تدوين قواعدي دقيق براي خط فارسي بيش از پيش احساس ميشود. از اينرو، به منظور به دستدادن تصويري از کم و کيف فعاليتهاي انجام شده در زمينه اصلاح شيوه خط فارسي، به ويژه اقداماتي که فرهنگستانها به عنوان يگانه مراجع رسمي و قانوي در اين خصوص انجام دادهاند، ابتدا تاريخچه مطالعات مربوط به اصلاح يا تغيير خط ارايه ميشود، سپس عملکرد فرهنگستانها در اين خصوص از نظر خواهد گذشت، و سرانجام آرا صاحب نظران در خصوص چند تکواژ دستوري، به همراه پيشنهادهاي نگارنده عرضه ميگردد.
نويسنده در اين كتاب نظريه تازهای را درباره شيوه خط فارسی ارائه كرده است. چون ناشر اعتقاد دارد كه ارائه هرچه بيشتر نظريات گوناگون در اين زمينه شايد بتواند به پايان بخشيدن به اين آشفته بازار كنونی در مورد رسمالخط فارسي ياری رساند، از انتشار آن استقبال كرده است. نویسنده در این کتاب نظریه تازه ای را درباره شیوه خط فارسی ارائه کرده است. چون ناشر اعتقاد دارد که ارائه هرچه بیشتر نظریات گوناگون در این زمینه شاید بتواند به پایان بخشیدن به این آشفته بازار کنونی در مورد رسم الخط فارسی یاری رساند، از انتشار آن استقبال کرده است. از آنجا که موضوع کتاب (و بنابراین شیوه خط فارسی بکار رفته در آن) مستلزم حفظ رسم الخط پیشنهادی ایشان بوده، رسم الخط ناشر اعمال نشده است. لازم به ذکر است ناشر خود بر پایه آخرین شیوه نامه های موجود و برای حفظ یکدستی در آثار منتشره خویش، شیوه نامه خاص خود را دارد که با پیشنهادهای ایشان لزوما سازگار نیست.
تاریخچه مختصری از به وجود آمدن خط و تحول خط در زبان فارسی و مباحث گوناگونی در زمینه های شیوهٔ نگارش زبان فارسی و بحث در مورد «پیوستهنویسی»، «جدانویس» و «بیفاصلهنویسی»؛ بحث و بررسی پیرامونِ مصوبات شورای بازنگری در شیوهٔ نگارش و خط فارسی مباحث عمدهٔ این کتاب را تشکیل میدهد.
مقاله حاضر برگرفته از طرح «بررسی تحلیل دستورهای زبان فارسی» است. در این مختصر کوشش شده است تا دستورهای عمدهای که تا به امروز درباره فارسی معاصر نوشته شدهاند (به زبان انگلیسی و فارسی) بررسی شوند. اگر چه نسخه های خطی، مقالهها، پایاننامهها و کتابهای بسیاری در زمینه مسائل دستوری موجود است، در این بررسی تنها به توصیف و تحلیل کتابهای دستور زبان فارسی بسنده شده است. در این مقاله، مجموعاً، 59 عنوان کتاب دستور (13 عنوان به زبان انگلیسی و 46 عنوان به زبان فارسی) بررسی شدهاند، در این بررسی، دستورها از دو بعد صوری (انگیزه، رسمالخط، نوع شواهد، کتابشناسی) و محتوایی (نظم مطالب، بحث شاخص)، براساس تقدم و تأخر تاریخی نشر آنها، مدنظر قرار گرفتهاند.
در این مقاله به نقد و معرفی کتاب دستور مختصر زبان فارسی نوشته فرشته مؤمنی پرداخته شده است.