بازخوانی یک اثر جاودانه جهانی در جغرافیای فرهنگ بومی و میهنی، به معنای بازیابی عناصر هویت ملی است. وقتی میگوییم هویت ملی، محور مختصات آن را باید ریاضیوار در نظر آوریم. بیهیچ گزافهای فردسی، طراح و ترسیمکننده این محور مختصات است. چرا که زاد و زایش فردوسی و شاهنامه، در مفطعی از زمان کیهانی در تقویم حکمت آریایی، روی داد که جهانبینی نوین ایرانی بر پایه ودایع قویم و باورهای نوین و رویش نژاده نوین ایرانی شکل گرفته بود. مقطعی که خشم و خروش فرو نشسته بود و پیشاهنگان و نخبگان نهضت مقاومت ملی کار خویش را کرده بودند و زمینه بازگشت خردمندانه و بازخوانی فرهنمندانه پیشه تاریخی و ودایع قومی فرا رسیده و فراهم گشته بود.
این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.
رستم و سهراب یکی از داستانهای غم انگیز شاهنامه است و داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر میکشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته میشود. سهراب پهلوان افسانهای در شاهنامه است که پدرش رستم و مادرش تهمینه دختر شاه سمنگان است. سهراب با سپاه تورانیان به نبرد ایران آمد و در جنگی تنبهتن با رستم کشته شد، درحالیکه همدیگر را نمیشناختند. تراژدی رستم و سهراب، تراژدی بیخبری است. کتاب حاضر شامل این عناوین است: فصل اول: حماسه ها، ساختار حماسه، خصوصیات عمده شعر حماسی فصل دوم: مختصات شاهنامه، دوره اساطیری، دوره پهلوانی، دوره تاریخی، حماسه سرایی پس از فردوسی فصل سوم: اسطوره چیست؟ حماسه و تراژدی، حماسه ها و اساطیر بابلی و سومری، حماسه گیل گمش، مهابهاراتا (حماسه ای از هند)، رامایانا، هومر و ایلیاد و اودیسه، انه اید (حماسه ای از روم)، دیگر حماسه های اروپایی، اعراب و حماسه فصل چهارم: سه دیدگاه بر حماسه رستم و سهراب، 1.دیدگاه استاد منوچهر مرتضوی، 2.دیدگاه استاد زرین کوب، 3.دیدگاه استاد مینوی، متن داستان رستم و سهراب.
نویسنده در بخش نخست کتاب، با نگاهی به دوران تاریخی ایران باستان، ساختار اشرافی، مبانی قدرت روحانیت مزدیسنا، شیوه اجرای آداب و احکام دینی و حوزههای فقهی روزگار ساسانی را بررسی میکند .وی در بخش دوم، درباره ظهور اسلام در ایران و نقش آن در شکلگیری هویت، ملیت و تاریخ ایرانی سخن میگوید و در بخش پایانی در خصوص مبانی و عناصر هویت ملی ایران چون عاشورا، سنن ایرانی سوگواری، تعزیه، نوروز و آداب و اعمال آن توضیحاتی به دست میدهد . سخن اصلی نویسنده در کتاب حاضر این است که نشان دهد چگونه اسلام سازنده هویت و فرهنگ ملی ایرانی بوده است .
اثر حاضر پژوهشی است درباره تاریخ ایران در دوره خلافت اموی که در آن نویسنده تلاش کرده کیفیت و ماهیت یورش و کردار امویان و دست نشاندگان آنها را در خراسان بزرگ بازگو نماید .فصل نخست با عنوان "پان عربیسم اموی و تصاویر تاریخی آن در خراسان" شامل این مباحث است :"اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی خراسان بزرگ، از سلیمان بن عبدالملک تا عمر بن عبدالعزیز( 96 99ه/ 715 717م)"، "خراسان در دوره قتیبه بن مسلم باهلی( 86 96ه/ 705 715م)"، "خراسان در دوره سلیمان بن عبدالملک( 99 96ه/ 717 714م)"، "سیاست داخلی و خارجی رژیم اموی"، "همدستی اشرافیت ایرانی با عربها علیه تودههای ایرانی"، "خراسان در دوره یزید بن مهلب :قتل عام مردم گرگان" و "اوضاع سیاسی اجتماعی اقتصادی خراسان( 127 99ه/ 717 744م)" .فصل دوم که "رفرمیسم رژیم امویان(خلافت عمر بن عبدالعزیز)" نام گرفته با این مباحث شکل گرفته است :"بحران سیاسی در خراسان :خلافت عمر بن عبدالعزیز، رفرماتور امویان"، "خراسان در دوره جراح بن عبدالله حکمی"، "جنایات عربها و اشراف ایرانی"، "کودتای اشراف اموی علیه سیاست عمر بن عبدالعزیز" و "سیاست حرشی در خراسان" .مخاطبان در فصل سوم کتاب این مباحث را پی میگیرند : "حرکتهای مبارزه در ماورءالنهر"، "ظهور حارث بن سریج( 116 128ه/ 734 755م)"، "نصر بن سیار و کوشش برای اصلاح امور( 132 120ه/ 737 749م)"، "قیام یحیی بن زید بن علی(ع) و اوضاع سیاسی خراسان( 125ه/ 742م)"، "قیام جدیع بن علی و قبیله ازد و اوضاع خراسان" و "پایان درگیری سیاسی در خراسان و سقوط رژیم اموی( 132ه)" .فهرست موضوعات، فهرست منابع و فهرست اعلام به انضمام فهرست مطالب و موضوعات به انگلیسی در صفحات پایانی آمده است .