کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب شامل معرفی و بررسی آثار 162 تن از نویسندگان روس از سال 1700 تا 1985 است و در آن سعی شده است هیچ نویسندهٔ روسی، حتی کم‌اهمیت، از قلم نیفتد. درضمن مدخلی هم جهت آشنایی خوانندگان با ادبیات کهن روسیه از قرن یازدهم تا پایان قرن هفدهم آمده است. مداخل مفصل کتاب از مجلدات مختلف کتاب European Writers و مداخل کوتاه‌تر از کتاب A Handbook of Russian Literature برگرفته شده‌اند. مقالات به ترتیب تاریخ تولد نویسندگان مرتب شده‌اند تا خواننده بتواند از آن همچون کتاب تاریخ ادبیات روسیه استفاده کند، اما فهرست‌هایی به ترتیب الفبای فارسی و لاتین و نیز فهرست‌هایی از مجلات و نشریات روسی، و تلفظ اسامی با الفبای فونتیک بین‌المللی در کتاب گنجانده شده است. به هر مدخل نیز کتاب‌شناسی لاتین و فارسی مربوط به آن اضافه گشته است.

کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...

نوشتار پیش‌رو به معرفی و نقد مقاله «جنسیت، قدرت و کاربرد زبان از دیدگاه تاریخ‌گرایی نوین در گلنگری گلن راس اثر دیوید ممت» نوشته فاضل اسدی امجد و یاسر ذوالفقاری می‌پردازد و تلاش می‌کند از این راه برخی چالش‌های پژوهش‌های نقد ادبی را به‌طور کلی و رویکرد تاریخ‌گرایی نو را به طور خاص بیان کند. اگر چه این رویکرد چندان نو نیست و زمان زیادی از پیدایش آن می‌گذارد، در ایران رویکرد تازه‌ای به شمار می‌رود و برای بسیاری از پژوهشگران پدیده ناآشنایی است. یکی از دلایل این ناآشنایی، نبود منابع فارسی ـ اعم از تالیف و ترجمه ـ در این حوزه است که همت استادان و خبرگان فن را می‌طلبد. این ناآشنایی به همراه برخی پژوهش‌های غیراصولی به برخی کج‌فهمی‌ها درباره این رویکرد دامن می‌زند. در نوشتار حاضر، مقاله نام برده از چهار دیدگاه نقد شده است: نظری، کاربردی، ارتباط عنوان مقاله با موضوع مورد پژوهش و معادل‌گزینی واژه‌ها.

ادبیات تطبیقی در مقایسه با دیگر رشته‌های علوم انسانی دانشی نوپاست که از لحاظ کمی و کیفی با گسترش روزافزون مواجه است. با بررسی تاریخچه این دانش آشکار می‌شود که شروع آن از فرانسه بوده و سپس به سایر کشورهای اروپایی انتقال یافته و در طول عمر کوتاهش دستخوش تغییرات بسیار شده است. تغییر رویکرد پژوهش‌های ادبیات تطبیقی از رویکرد دوتایی به پژوهش‌های بینارشته‌ای و رهایی از حصار تنگ تأثیر و تأثر، ترکیب آن با رشته مطالعات فرهنگی و تولد رشته مطالعات تطبیقی ادبیات و فرهنگ مبین رشد کیفی این دانش است. اولین کرسی ادبیات تطبیقی در سال 1861 ـ حدود یک قرن و نیم قبل ـ رسماً در ایتالیا تأسیس شد و به تدریج در سایر کشورهای غربی نیز به وجود آمد.