آنگاه که گام در صفه تختجمیشد بگذاریم و با نگاهی عارفانه و عبرتانگیز و ذهنی جستجوگر و علت جو، در آن همه کاخها و ستونها و نقشهای منظم گوناگون و سرستونهایی به شکل شاهین و شیر و گاو در میان سروها و کاجهای موزون و استوار، ردیف سربازان نیزهدار و سپر به دست بنگریم یا بزرگان ماد و پارس را با جامهها و کلاهها و جنگ ابزارهای بومیشان، گل نیلوفر به دست در حال حرکت به سوی تالار سلام ببینیم، و شاهنشاه هخامنشی را بر عرشه تخت با ولیعهدش در زیر سرادق سلطنتی از زیر چشم بگذرانیم و کنگرههای هفت پلهیی و ردیف تزییناتی از گل و برگ و ساقههای گل لوتوس یا نیلوفر آبی را با حاملان تخت از ملل مختلف و مردمان گوناگون مشاهده کنیم و بر سر آرامگاهها، شاهنشاه را کمان به دست در برابر آتشدان مشتعل و قرص خورشید و هلال ماه را در برابر و حلقه بالدار را در بالای سر او از دیده بگذرانیم و همین نگرش دقیق را در نقش مهرها و مهروارهها و زیورها و جام و ساغرها و سکهها و نقش پارچهها و دیگر اشیاء بکار گیریم، آیا میتوانیم گمان بریم که این نقش آفرینیها، تنها برای آرایش کاخها و اشیاء و آثار بوده است و بس؟!
مولف این کتاب، ذیل سه فصل اطلاعاتی از دین زرتشت طی سه دوره تاریخی به دست داده است .فصل اول، تصویری است از دین زرتشت در دوره پیش از گاتاها مقارن با هزاره قبل از میلاد .در فصل دوم، تاریخ زرتشتی گری از قرن سوم تا نهم میلادی بر اساس کتب پهلوی بازگو شده است .فصل سوم که ((دوران احیا دانش در میان پارسیان)) عنوان گرفته مبحثی است که طی آن مخاطبان با تاریخ دین زرتشت از قرن نوزدهم میلادی به بعد آشنا میشوند.
پارسیان اهل کتابند، نوشته محمدطاهر رضوی و ترجمه م. ع. مازندی، در دفاع از آیین زرتشت و در پاسخ به ایرادهای وارد آمده بر آن نوشته شده، و از طرفی، عنوان پارسیان، ناظر به زرتشتیان ساکن هند است. مؤلف معتقد است که پارسیان نه تنها قومی خداپرستاند، بلکه دین ایشان، تفاوتی با ادیان یهودی، مسیحیت و اسلام ندارد. ازاینرو، سنجشی تطبیقی میان باورهای زرتشتیان با دینهای یاد شده انجام داده است. روش نویسنده، همانطور که آمد، دفاعی بوده و نویسنده برای نگارش کتاب، از برخی منابع زرتشتی و بیشتر منابع اسلامی که به دین زرتشت اشاره کردهاند، بهره جسته است. کتاب فاقد فصلبندی مشخص است. مؤلف در دیباچه ابتدا از انگیزه نگارش کتاب سخن گفته است. بحث بر سر پرستش خدای واحد در دین زرتشت، مطالب آغازین کتاب را تشکیل میدهد. در ادامه به نظریات مختلف درباره زندگی زرتشت اشاره شده است. سپس نویسنده به بحث درباره نگارش اوستا و معرفی بخشهای اصلی آن (اوستای اصلی و جدید) و دفاع از باورهای زرتشتی پرداخته است. نویسنده با جستاری در اندیشههای دینی زرتشتی و سنجش آنها با آموزههای دینهای اسلام و یهود و مسیحیت، زرتشت را همانند سایر پیامبران از جانب خداوند دانسته است. بررسی ارتباط مسلمانان با زرتشتیان در دورههای مختلف و جایگاه زرتشتیان در منابع اسلامی و دیدگاه این منابع نسبت به این دیانت و پیروان آن، مطالب انجامین کتاب را تشکیل میدهد
نویسنده در این کتاب کوشیده که به داستان پیدایش نوروز با دیدی نوین نگریسته و با بررسی در متنهای کهن که سخنانی درباره نوروز در آنها یاد شده است، بنیاد راستین و انگیزه برپاداشتن آن را از میان نوشتهها و افسانهها بیرون کشیده و نیز همبستگی آن را با بنیادنهادن کاخهای شهر آیین تخت جمشید در فارس و کارهای داریوش بزرگ در این زمینه روشن سازد و چون شاهنامه فردوسی یکی از کهنترین و نخستین منابعی است که میان داستانهای آن از نوروز و جمشیده سخن رفته است، از اینرو در نخستین گام از آن گفتگو شده و سپس به نوشتههای دیگر پرداخته شده است.
مطالعه و نمایش تطور لباسهای یک ملت، امروزه نهتنها از لحاظ تعقیب سیر تاریخی و درک زیبایی و تنوع آنها قابل تعمق است، بلکه از نظر فهم روانشناسی و عادات و رسوم مخصوص آن مدت نیز شایان توجه میباشد. بنابراین از مطالعه شکل و انواع لباسها در زمانها و مکانهای مختلف میتوان به روحیات یک قوم پی برد. بر همین اساس برای پی بردن به سیر تاریخی و تطورات البسه زنان ایران در این کتاب به بررسی لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا زمان کنونی (زمان نشر کتاب) پرداخته شده است.