بیآنکه در بند تعاریف گرفتار شویم، میتوان گفت گزارشنویسی شکلی از نوشتار است که تا پیش از شروع کار روزنامهنگاری در ایران که عمرش از صد و پنجاه شصت سال افزون نیست، در نثر فارسی شناخته نبوده است. اغلب کتب فارسی سرشار از مقالات و قصص و حکایات دلپذیرند اما در بیشتر آنها از گزارش اثری نیست. این البته هیچ جای شگفتی ندارد، زیرا این نوع نگارش شیوه تازهای است که بر اثر رواج کار روزنامهنگاری در جهان پدید آمده و پیش از آن معمول نبوده است. نکته دیگر آنکه در گزارش نیز مانند انواع مختلف نوشتن قدرت و توانایی نویسنده و گوینده مطرح است، به علاوه در گزارش، درستی اطلاعات و گفتار بیشتر به کار میآید و نادرستی اطلاعات حاصل کار را یکسره بر باد میدهد. به هر حال هر گزارشی خوب نیست، اما از درستی اطلاعات که بگذریم شیرینی و جذابیت و قدرت قلم نویسندگان در اینجا بیشتر به چشم میآید.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
عظیمترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضلالله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازانخان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.
«ها» نوشته رفیع جنید، شاعر افغان، مرکب از قطعات شاعرانهای است که در بیشتر آنها «من» شاعر افکار خیامی خود را مینویسد، گهگاه دچار افکار کافکایی میشود ولی در همه حال جهان پر هول و هراسی را تصویر میکند که در آن از هر چه سخن به میان میآید، نوعی تردید، نوعی وحشت و گاه سایه اشباح بر آن میافتد. انگار زندگی واقعی، اشیاء واقعی، مفاهیم واقعی و ذهنیت واقعی همه در تلنگر ذهنیتی فراواقعی نیست و نابود میشود و وضعیتی معلق و آویزان و بیتعادل همه چیز را چنان در خود ساقط میکند.