شناختن و شناساندن فردوسی، این یگانه مرد حماسهسرای ادب پارسی و شاهنامه، این گراهی نامه نیکان و بخردان، به مجالی دیگر نیاز دارد. این کتاب به اختصار ادای دین است برای آگاهی از وجود اوراق زرین این سروده ارزنده در موزهها و مجموعهها. کهنترین شاهنامه مصور، مورخ 731 و دارای 89 نگاره است که در موزه توپ قاپیسرای استانبول نگهداری میشود. دومین نسخه مصور تاریخدار شاهنامه مورخ 733 است و در کتابخانه عمومی لنینگراد نگهداری میشود. سومین نسخه مصوّر تاریخدار شاهنامه نیز مورخ 741 و محفوظ در مجموعه چستربیتی در دوبلین است. در میان نسخههای بدون تاریخ که از قرن 8 برحای مانده نسخه دموت معروفتر از همه است، این نسخه اوراق شده و در 21 کتابخانه و موزهی اروپایی و آمریکایی به طور پراکنده نگهداری میشود.
این کتاب فرهنگی است مشتمل بر کلیه نامهای خاص مردم، جانوران، کوهها، رودها و ... موجود در شاهنامه فردوسی. هدف مؤلف در تهیه این کتاب آن بوده است که شاهنامهخوانان و پژوهشگران با کمترین اتلاف وقت، شرحی کامل درباره نام مدنظر به دست آورند. نگارنده برای انتخاب مدخلهای اصلی، پایه کار را بر شاهنامه چاپ آکادمی علوم اتحاد شوروی نهاده و با آنکه گاهی گونه دیگری را صحیحتر میدانست، با این وجود نام آوردهشده در متن این کتاب را مدخل اصلی و گونههای دیگر را ارجاعی قرار داده است. در پایان هر شرح نیز شمارههای ابیاتی که نام مدنظر در آنها نقشی دارد، داده شده است.
از زمان قدیم درباره شاهنامه فردوسی کتابهای مختلفی از جمله فرهنگ لغات شاهنامه نوشته شده است؛ یکی از این کتابهای معروف، «فرهنگ لغات شاهنامه» عبدالقادر بغدادی است که تا روزگار کنونی حفظ شده است. وی این کتاب را در اواسط قرن یازدهم هجری قمری به زبان ترکی استانبولی به رشته تحریر درآورده است. این فرهنگ را یکی از جامعترین فرهنگ لغات شاهنامه موجود در جهان دانستهاند. مجموع مدخلهای این اثر بالغ بر 1598 فقره است که با احتساب واژههایی که به مناسبتهای مختلف ذیل برخی از مدخلها وجود دارد، میتوان تعداد واژهها را بسیار بیشتر از این مقدار دانست. نویسنده بعد از انتخاب واژه فارسی، معادل ترکیاش را آورده و سپس مثالهای لازم را ذکر کرده است.