این فرهنگ با هدف قابل حمل و در دسترس بودن و برای ارائه عمومیترین و رایجترین واژههای زبان فارسی تدوین شده است. مدخلهای این فرهنگ براساس حروف الفبای فارسی تنظیم شدهاند و ترتیب قرار گرفتنشان شکل املایی آنهاست. هر واژه پس از تلفظ و شناشنامه دستوری تعریف یا به واژه رایجتر ارجاع شده است. گاه برای روشنتر شدن مفهوم و کاربرد واژه، جمله یا عبارتی در قالب «مثال» ذکر شده است. اگر واژه دارای چند معنی بوده، آن معنیها با شماره از یکدیگر جدا شده است.
این کتاب دربرگیرنده هفده نوشتار در حوزههای مختلف نقد و بررسی میباشد. عناوین برخی از نوشتارها بدین ترتیب است: جوانی بهار/ محمدعلی سپانلو، گفتاری دیگر درباره آرتور کسلر/ عباس میلانی، فرامرز تبریزی، زبان داستانی صادق چوبک در «سنگ صبور»/ آذر نفیسی، ولایت بر نفس خویشتن و بر احوال خویشتن/ هرمز همایونپور، زبان در خدمت باطل/ محمدرضا باطنی، راهحلی فردی برای یک مشکل تاریخی ـ اجتماعی/ احمد تدین، نمونهای مطلوب از پژوهش علمی در تاریخ اسلام/ علیاشرف صادقی، جدال نقش با نقاش/ هوشنگ گلشیری و .... .
این کتاب دربرگیرنده چند نوشتار در نقد و تحقیق و بررسی چند کتاب به این ترتیب است: اولین نوشتار، نقدی بر نوشتهای از ابراهیم فخرایی است. نوشتار دوم با عنوان «نامهای از جمالزاده» درباره کتاب چکیده انقلاب حیدرخان عمواوغلی است. نوشتار سوم یادداشتی است درباره واژههای پهلوی، شهری، درشهری، دری و رازی. آخرین نوشتار این کتاب با عنوان «فراموشخانه» نیز تلاشی است برای کشف یک دروغ.
در لغت نامه دهخدا برخی معنیها، به ویژه آنهایی که بدون شاهد ارائه شدهاند، معنی اصلی خود مدخل نیستند. برای مثال در انتهای مدخل «ابتلاء» این معنیها درج شدهاند: آب به دهان گرفتن؛ آب به بینی گرفتن؛ مسواک کردن؛ موی شارب باز کردن؛ تقصیر کردن؛ موی زهار ستردن؛ استنجا کردن؛ ناخن گرفتن؛ موی بن بغل تراشیدن؛ ختنه کردن. در فرهنگهای فارسی و عربی دردسترس هیچ یک از معنیهای بالا برای «ابتلاء» درج نشده است. نگارنده برای بررسی بیشتر به پیکره رایانهای گروه فرهنگنویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مراجعه کرد.