کتابخانه مجازی ادبیات

فی هذا الکتاب ثمانی قضایا تمثل فروع اللغة المختلفة؛ من نحو و صرف و أصوات و دلالة. و فی تناول المؤلف لهذه القضایا حاولت الربط بین ما قاله القدماء و ما قاله اللغوین المحدثون، بغیة تأکید أن ما یسمی بالنحو التقلیدی بنی فی معظمه علی اساس عقلی.

روش زنده‌یاد فقیهی در تدریس دستور زبان فارسی بر این بود که در هر جلسه درس، مبحثی را مورد بررسی قرار می‌داد و پس از اطمینان از اینکه شاگردان درس را دریافتند، خلاصه آن را املاء می‌کرد و شاگردان می‌نوشتند. در نتیجه پس از یک یا دو سال تحصیلی که تدریس یک دوره دستور به طور می‌انجامید، هر یک از دانش‌آموزان جزوه‌ای مشتمل بر اصول مطالبی که خوانده و تجزیه و ترکیب‌ها و دیگر تکالیف را در دست داشتند. این جزوه‌ها با مختصری تصرف و تغییراتی به صورت این کتاب درآمده است.

بخش آغازین کتاب گفت و گویی است با "علی اشرف صادقی "درباره زندگی، تحصیلات و پرسش‌هایی درباره زبان شناسی .در بخش‌های بعدی مقالات تحقیقی درباره مسائل گوناگون زبان فارسی یا گویش‌ها و لهجه‌های ایرانی به طبع رسیده است .عناوین مقالات عبارت‌اند از" :نحو و واج شناسی/ محرم اسلامی"، "نقش‌های نحوی در زبان فارسی/ پیروز ایزدی"، "کسره اضافه از دیدگاه معنایی/ محمود بی جی خان"، "فعل‌های کمکی در زبان دری [فارسی افغانستان]/ باریس آستروفسکی/ ترجمه محسن شجاعی"، "ترکیب از دیدگاه نظریه نحوی ایکس تیره/ علاء‌الدین طباطبایی"، "مقایسه امتداد هجاها و مصوت‌ها در فارسی گفتاری، شعر رسمی و شعر عامیانه فارسی/ امید طبیب‌زاده"، "بررسی فرآیند تشدید در زبان فارسی/ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا "و "دستگاه فعل در گویش دشتی با نگاهی به فارسی میانه، جدید و نو/ مهرداد نغزگوی کهن ."

این کتاب دربرگیرنده نوشتارهایی درباره زبان‌شناسی ایرانی است که به مناسبت انتشار یادنامه‌ای برای استاد دکتر علی‌اشرف صادقی منتشر شده است. در ابتدای کتاب گفتگویی مفصل با ایشان آورده شده که از مباحث مختلفی از زندگی و آثار علمی و زبان‌شناسی ایرانی سخن به میان آمده است. دیگر نوشتارهای کتاب به این ترتیب است: نحو و واج‌شناسی/ محرم اسلامی، نقش‌های نحوی در زبان فارسی: مطالعه‌ای در چارچوب نظریه نقش‌گرای مارتینه/ پیروز ایزدی، کسره اضافه از دیدگاه معنایی/ محمد بی‌جن‌خان، فعل‌های کمکی در زبان دری فارسی افغانستان/ باریس آستروفسکی؛ ترجمه محسن شجاعی، ترکیب از دیدگاه نظریه نحوی ایکس تیره/ علاءالدین طباطبایی، مقایسه امتداد هجاها و مصوت‌ها در فارسی گفتاری، شعر رسمی و شعر عامیانه فارسی/ امید طبیب‌زاده، بررسی فرآیند تشدید در زبان فارسی/ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا، دستگاه فعل در گویش دشتی با نگاهی به فارسی میانه، جدید و نو/ مهرداد نغزگوی کهن.