کتابخانه مجازی ادبیات

در زمینه واژه‌نامه، متن دستوری و آموزش ساختارهای زبان انگلیسی، معلمان و طراحان روش تدریس و مؤلفان متون درسی با مشکلی روبرو نبودند؛ چراکه فهرستی از تألیفات فراوان در این زمینه‌ها در اختیار داشته‌اند؛ اما در زمینه اصطلاحات به‌ویژه اصطلاحات ساخته‌شده با کمک حروف اضافه و ترکیبات قیدی دست یافتن به یک منبع یا منابع جامع کاری دشوار است. این کتاب کوششی است در جهت پرکردن خلأی که در این زمینه خاص وجود دارد. سعی نویسنده در این کتبا بر آن بوده که جنبه آموزشی داشته باشد و کاربرد هر یک از اصطلاحات مورد استفاده را آموزش دهد. در واقع در این کتاب کلماتی که به عنوان حروف اضافه و اضافات قیدی کاربرد دارند، با توضیح کافی گردآوری و طبقه‌بندی شده است.

میرزا باقرخان مدیر الاطباء (1265-1312 شمسی) معروف به حکیم صبوری شاعر و پزشک ایرانی بود. میرزا باقرخان برای ادامه تحصیل از رشت به تهران رفت و به تحصیل حکمت، کلام و طب پرداخت و پس از آن حدود 14 سال در مصر، بیروت و پاریس زندگی کرد. در سال ۱۳۳۰ و حدود دو دهه پس از درگذشت حکیم صبوری، هادی جلوه در مجله یغما مقاله ‌ای در رابطه با این شاعر نوشت که مورد توجه علاقه‌ مندان ادبیات گیلان قرار گرفت و زمینه ساز گردآوری و انتشار دیوان اشعار حکیم گردید. کتاب حاضر با پیشگفتاری از ابراهیم پورداود و محمد معین و مقدمه هادی جلوه در خصوص حکیم صبوری رشتی آغاز می شود و مشتمل بر غزلیات و قصاید میرزا باقرخان با شرح بعضی لغات است. این کتاب که تاریخچه تاسیس کتابخانه ملی رشت به آن ضمیمه شده، در سال 1334 توسط جمعیت نشر فرهنگ گیلان در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

طبق تقسیم‌بندی لادیسلاو زگوستا، زبان‌شناس و لغت‌شناس چک، فرهنگ تاریخی زبان، به همراه فرهنگ ریشه‌شناسی یکی از دو صورت فرهنگ در زمانی (تاریخ) و گونه‌ای از آثار مرجع است که در آن تحولات واژگان زبان در سطح صورت و معنا در طول زمان نشان داده می‌شود. موضوع اصلی این قبیل فرهنگ‌ها ترسیم تحولات تاریخی واژگان یک زبان از نخستین شاهد مکتوب آن است. تحولات صرفی و معناشناختی ای که یک واژه از سر گذرانده است به ترتیب در دوره‌های مختلف براساس شواهدی از منابع ادبی و غیر ادبی توصیف می‌شود.

مصدر هشتن در زبان فارسی، علاوه بر معانی اصلی خود، یعنی «گذاشتن، اجازه دادن، رها کردن، ترک کردن و ...»، معانی اصطلاحی نیز داشته که تا قرن هشتم متداول بوده، اما فرهنگ‌های فارسی آن را ذکر نکرده‌اند و آن اصطلاح فقهی «طلاق دادن» است. هشتن در فارسی دری مانند طلاق در زبان عربی علاوه بر معنی اصلی خود مفهوم اصطلاحی نیز به خود گرفته است.