«کاریکلماتور» دیگر کاملا جا افتاده است، هم به عنوان ترکیبی تازه که به لغت نامهها راه یافته و هم به عنوان یک نوع ادبی تازه که پیروان زیادی پیدا کرده است. اصلاً چه طور شد که این طور شد. نخستین همکاری پرویز شاپور با مطبوعات، حدود سال 33 بود؛ زمانی که در اهواز معاوت دارایی بود. شاپور و فروغ کم و بیش چهار سال در اهواز زندگی کردند. شاپور گاهی برای روزنامههای محلی «فریاد خوزستان» و «آوای ملت» مطالبی مینوشت. در سال 34 که به تهران آمد، مطالبی بدون نام برای مجله «سپید و سیاه» فرستاد. شاپور از همان اول نوشتههایش کوتاه بود. شاپور بعدها به نظرم از سال 37 که دوره سوم روزنامه توفیق بود به همکاری با آن نشریه پرداخت. ابتدا مطالبش را با اسامی مستعار «مهدخت» و و «کامیار» برای توفیق میفرستاد.
آنچه در شعر معاصر صورت گرفته است، نشان میدهد این عرصه از دو مشخصه جالب توجه برخوردار است: الف) دستاوردهای افتخارآمیز شعر در نواندیشیهایش که با طرح حق و حضور و شأن انسان همراه است؛ ب) وجود برخی از عوامل و عناصر و زمینههای بازدارنده و کهنه و سنتی که با ارزشهای نو هماهنگ نیست و به میزان همین ناهماهنگی نیز «درک حضور دیگری» را دشوار یا محدود میسازد. این آمیختگی و دوگانگی از همان هویت ویژه فرهنگی نتیجه میشود که درون شاعران ما نیز شکل گرفته و به گونهای تجربی در زبان آنها متبلور شده است. رویکرد تازه به درک حضور دیگری و طرح مسائل انسانی و گرایش به ارزشهای جمعی و فردی انسانی، یک نواندیشی تفکیکناپذیر از شعر معاصر بوده است. آنچه نویسنده در این کتاب به آن پرداخته، درک تصویری است که از انسان در اشعار کهن تا امروز ایران ارائه شده است. نویسنده در این مسیر به شباهت و تفاوتهایی که میان درک و دریافت شاعران معاصر از این قضیه وجود داشته، پرداخته و سیر تکامل اندیشه مدرن در جهان نیز از جمله مسائلی است که مورد تجزیه و تحلیل وی قرار گرفته است. در این راستا شاعران کلاسیک و چهار شاعر معاصر (نیما، شاملو، اخوان، فرخزاد) زیر ذرهبین محمد مختاری قرار گرفتهاند و درک حضور دیگری، مسائل متنوع انسانی و ارزشهای جمعی و فردی، به عنوان عاملی تفکیکناپذیر از شعر معاصر مطرح شدهاند.
این کتاب دربرگیرنده اشعاری از شاعر معاصر احمد شاملو میباشد. عناوین اشعار بدین ترتیب است: نامه، که زندان مرا بارو مباد، عقوبت، صبوحی، رستگاران، فصل دیگر، سرود برای مرد روشن که به سایه رفت، پدران و فرزندان. شعر اول به سال 1323، دومین در سال 48 و اشعار دیگر در سال 49 سروده شدهاند.
ادبیات فارسی سرشار از طنز است از متون ادبی گرفته تا متون تاریخی، عرفانی، فلسفی، دینی، علمی و حتی پزشکی و جغرافیایی. در ادبیات طنزآمیز فارسی برخی افراد حرفهای کار کردهاند و برخی غیر حرفهای که هدف گروه اول طنز و شوخی و گروه دوم اهدافی دیگر بوده است. نویسنده این مقاله عقیده دارد که سعدی هم به طور حرفهای و هم به طور غیرحرفهای طنز را به کار گرفته است. سعدی در بخش خبثیات طنزپردازی کاملا حرفهای است که طنز را برای طنز نوشته است. سعدی آثار دیگرش چون: گلستان، بوستان و غزلیاتش را به خاطر طنز ننوشته اما این آثار سرشار از طنز و شوخ طبعیاند. نویسنده در ادامه مقاله انواع سخنان طنزآمیز سعدی را در قالبهای گوناگون بررسی میکند.
این مقاله دربرگیرنده مفاهیم طنز در بوستان سعدی است. طنزی که به اعتقاد نگارنده، سعدی به گونه حرفهای بدان پرداخته و عمیقترین مفاهیم را در قالب کوتاهترین عبارات به کار جسته است. به اعتقاد او، سعدی مضحکهپردازی حرفهای است و کارش از نظر سبکشناسی بسیار اهمیت دارد. او را میتوان اولین مضحکهنویس حرفهای در ادب فارسی دانست که کارش روی طنزنویسان بعدی تأثیر گذاشته و تا امروز ادامه یافته است.