ابوریحان محمد بن احمد بیرونی از علمای بزرگ و ریاضیدانان، منجمان، مورخان و کاملان قرن چهارم و پنجم هجری است و محققان او را از بزرگترین حکمای شرق میدانند. ولادت او در سال 362 ه ق در خوارزم اتفاق افتاده و مرگش در غزنه در اوان انقلاب سلاجقه و سلطنت مسعود بن محمود غزنوی بوده است. تألیفات این مرد بزرگ به زبان عربی یعنی زبان علمی و همه کس فهم عالم اسلام و ایران بوده است، مگر ترجمه ( التفهیم ) که خود آن را از عربی به پارسی برگردانیده است ( یا بالعکس ). قرن پنجم و ششم هجری یکی از ادوار بسیار مهم ادبی است: نثر فارسی در این دو قرن دو سبک کاملأ متمایز از یکدیگر داشت: اول سبک ساده: که دنباله نثر ساده قرن چهارم بوده است. دوم سبک مصنوع. یکی از کتب معتبر که در اوایل قرن پنجم هجری در دانشهای هندسه و حساب و نجوم و هیئت نوشته شده ( التفهیم لاوائل صناعه التنجیم ) از استاد بزرگ ابوریحان بیرونی این کتاب اولین و مهمترین کتابی است که خاص علوم نجوم و هندسه و حساب نوشته شده و از باب آنکه نویسنده آن یکی از علمای معروف عالم است، اهمیت بسیار دارد. شیوائی تعبیر، جزالت اسلوب، زیبایی و رسائی الفاظ و عبارات، جزء مزایا و خصایص بارز این اثر ارزنده است. از حیث لغت در هیچ کتابی تا این اندازه در ایراد لغات فارسی سعی نشده است و لغات تازی که که در این کتاب دیده میشود از واژههای فارسی به مراتب کمتر است.
این جزوه دفتر تمرین کلاسی است برای خواندن و نوشتن و ریاضی در واحد سوم درسی که در خرداد ماه 1353 منتشر شده است
تحقیق "بیرونی درباره ارتفاع خورشید و سایه ها" توسط جواد همدانی زاده نگاشته و در سال 1352 توسط دانشگاه آریامهر، به مناسبت بزرگداشت هزارمین سال ولادت ابوریحان بیرونی انتشار یافته است.
تاریخنویسی در زبان فارسی با شاهنامهها آغاز میشود که در حکم تاریخ عمومی ایران است. برخی از تواریخ در متکفلترین سبک نثر نوشته شده و بعضی دیگر بالعکس کوتاه و خشک است، ولی قسم اول فزونی دارد. تواریخ فارسی یا شامل مسائل مربوط به تاریخ عمومی هستند با اختصاص به تاریخ سلسلههای معینی از پادشاهان دارند. در این کتاب تنها به انتخاب قسمتهایی از چند تاریخ مهم و معتبر بسنده شده است.
مرزبان نامه کتابی است مشتمل بر حکایات و تمثیلات و افسانههای حکمت آمیز که مانند کلیله و دمنه از زبان جانوران فراهم آمده است. این کتاب را اسپهبد مرزبان بن رستم از ملوک آل باوند در اواخر قرن چهارم به زبان طبری نوشته است. بعدها این کتاب دو بار به فارسی دری ترجمه شد. نخستین بار محمد بن غازی الملطیوی، وزیر شاه سلیمان بن قلج ارسلان از سلاجقه روم، ترجمه مرزبان نامه را در 598 ق به پایان برد و آن را روضه العقول نامید. پس از آن سعدالدین وراوینی نویسنده و ادیب ایرانی از ملازمان خواجه ابوالقاسم ربیب الدین، وزیر اتابک آذربایجان، بی آنکه از کار ملطیوی باخبر باشد، میان 607 تا 622 ق آن را به نام ربیب الدین در نه باب، یک مقدمه و یک ذیل به فارسی دری برگردانید. تفاوت آن با روضه العقول در استفاده کمتر از لغات عربی غریب و بهرهگیری بیشتر از اشعار فارسی است. جزوه حاضر منتخبی است از این کتاب سودمند که باب چهارم آن را شامل است.