نظام الدین ترینی قندهاری یوشنجی مولف کتاب حاضر از افغانیان فارسی زبان عهد صفوی بود. مولف در نگارش این کتاب که به اصطلاحات سالکان، عارفان و عاشقان (شاعران) می پردازد، از متون مختلف ادبی و عرفانی چون منازل السائرین، گلشن راز، انیس العشاق و ... بهره گرفته است. پس از مقدمه احمد مجاهد به عنوان مصحح، در سه بخش مجزا، اصطلاحات سالكان، عارفان و شاعران گردآمده است. این اصطلاحات به ترتیب الفبای فارسی مرتب شدهاند و توضیحات مصحح در پانوشت صفحات آمده است. در بخش پایانی كتاب آیات، احادیث، سخنان بزرگان به فارسی و عربی، اشعار عربی، مصراعها، امثال، اصطلاحات و ... درج شده است. چاپ دوم این کتاب در سال 1376 توسط انتشارات سروش در دسترس مشتاقان عرفان و ادب فارسی قرار گرفت.
در زمانی که مملکت وسیع ایران در تب و تاب هرج و مرج و ملوک الطوایفی می سوخت و هر کدام از امرای تیموری و آق قویونلو و دیگر حکام محلی گوشه ای از این مرز و بوم را مقر حکمروائی خود نموده بودند اسماعیل میرزا توانست با سرکوب یکی از بانفوذترین و مقتدرترین طوایف حاکم بر ایران یعنی آق قویونلو در شرور در بهار سال 907 بنیان حکومتی را در این کشور استوار سازد که قدرت و سلطه آن تقریبا دو قرن و نیم امتداد یافت. صفویان که خود را منسوب به هفتمین امام شیعیان می کردند توانستند با ایجاد تمرکز سیاسی و وحدت مذهبی از طریق رسمیت دادن به مذهب شیعه ایران را از حالت تشتت و تجزیه و خان خانی بیرون آورند. افراد جانبازی که شاه اسماعیل را در این امر خطیر یاری کردند و تمرکز سیاسی و وحدت مذهبی کشور مدیون خون و رنج ایشان است بخ مناسبت کلاه سرخ رنگ خویش در تاریخ به نام قزلباش شهرت یافتند. این کتاب رساله ایست درباره طوایف مختلف و امرای قزلباش همراه با اندکی از وقایع مهم مربوط به زمان هریک از آنان.
ترجمه حاضر شرحی است از "احمد بشیردار "به زبان انگلیسی بر مثنوی "گلشن راز جدید "سروده "اقبال لاهوری "که همراه با مثنوی دیگری از او به نام "بندگینامه "در یک مجلد انتشار یافته است .اقبال در این مثنوی برخلاف "گلشن راز "سروده "شیخ محمود شبستری "در برابر تقدیر و سرنوشت بیترحم، به فلسفه رضا و تسلیم تن در نمیدهد، بلکه با طرح و دفاع از نظریه "خودی"، یعنی هسته مرکزی اراده پر قدرت انسان، نه تنها از جهان ماده و محسوسات به زوایای تاریک روح نمیخزد، بلکه فعالانه در جریان زمان غوطه میخورد تا مسیر آن را به سوی نیازهای بشری باز گرداند .مثنوی "بندگینامه "نیز تعبیری است از وضع جامعه مسلمانان که تحت انقیاد سیاسی و فرهنگی امپریالیسم غرب قرار گرفتهاند .اقبال در این مثنوی، زبانی گزنده دارد .
اهمیت فرهنگهای لغت و اصطلاحات در تقویت مبانی زبان ملی و غنای آن بر کسی پوشیده نیست. این فرهنگ در دو نسخه خطی متعلق به مصحح چهار اصطلاح دارد که در نسخ خطی و چاپی این کتاب دیده نمیشود و همچنین در این چاپ 124 اصطلاح آمده که نسبت به تصحیح محمود کتیرایی، 16 اصطلاح اضافی را داراست. این کتاب افزون بر فرهنگ اصطلاحات، بیانکننده بسیاری از رفتار و کردار و روابط افراد مختلف اجتماع است و یکی از منابع شناخت فرهنگ ملی محسوب میشود. این کتاب کوچک تاکنون به نُه اسم و به نفر نسبت داده شده است: میرزا آقا، میرزا حبیبالله لشکرنویس، شریعتمدار تبریزی.
کتاب بوارق و ترجمه آن نخستین اثری است از یک دانشمند ایرانی که به طور مستقل در باب سماع تالیف شده است و چاپ میگردد. این اثر در باب حلیت و جواز و اباحت مطلق فقهی سماع و نواختن بعضی از آلات موسیقی نوشته شده و مبتنی بر دلایل نقلی و عقلی و موید به ذوق و نظر عرفانی است. کتاب در منابع فارسی و غیرفارسی توصیف شده است و اثر در نوع خود جایگاهی معتبر دارد و از همین رو مطمحنظر محققان و اهل فن قرار گرفته است. این کتاب در لندن به همت یکی از مستشرقان با ترجمه به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است.