کارنامه اردشیر بابکان که رساله نیمهحماسی و یادگاری از روزگار ساسانی است، کتابی است به زبان پهلوی درباره سرگذشت داستانی اردشیر بابکان بنیادگذار پادشاهی ساسانی که به مناسبت در ضمن آن از شاپور پسر اردشیر و هرمز پسر شاپور به اختصار سخن رفته است. این کتاب که تقریبا در حدود ششصد میلادی تدوین شده، دارای 5600 کلمه پهلوی است و بنا به برخی احتمالات کارنامه مفصلتری از اردشیر بابکان است که فعلا در دست نیست.
در روزهای دوشنبه و سهشنبه پانزدهم و شانزدهم آذر 1378 میزگردی با عنوان "بررسی تطبیقی ادبیات خاطره نویسی جنگ و رزمندگان ایران (و عراق) و رزمندگان فرانسوی در جنگ جهانی اول در تهران برگزار گردید تا در آن زمینههای مشترک و متشابه فرهنگ شناختی دو جنگ یاد شده، از منظر مقابله خاطرات مکتوب رزمندگان بررسی شود .مجموعه حاضر مربوط به مباحث میزگرد مذکور است که این مقالات را در بر دارد" :ادبیات خاطره نویسی جنگ/ کریستف بالایی"، "نقش دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور در فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی ایران شناسان خارجی/ محمود طالقانی"، "جنگ یا انقلاب اجتماعی/ تقی آزاد ارمکی"، "آتش و ادبیات/ مرتضی سرهنگی"، "جنبه جامعه شناختی خاطره نویسی/ مسعود کوثری"، "راز و رمز خاطرات جنگ و عرصه نوین خاطره نویسی/ علیرضا کمری"، "تاریخ فرهنگی جنگ بزرگ/ ادوان روزو"، "جنگ یا انقلاب اجتماعی/ اریک بوتل ." در بخش دوم کتاب گزینهای از خاطرات رزمندگان ایرانی و فرانسوی جمع آمده است .
در «فرهنگ پهلوی» واژههای آرامی که ازوارش یا هزوارش خوانده میشود، به واژههای ایرانی یا پارسی میانک گردانیده شده است. این واژهها دستهبندی شده و در هر باب یک رشته واژه که با هم پیوستگی دارد، یاد گردیده است؛ در یکم: نامهای خدا و مینویان؛ در دوم: گیتی و آنچه از آن است چون خاک و شهر و خانه؛ در سوم: در آب و رود و زره و جوی و جز اینها؛ در چهارم: در دانهها و میوهها؛ در پنجم: در خورشها و آشامها. نام نویسنده این فرهنگ به دست نیامده است؛ اما بیگمان فرهنگی است از روزگار ساسانیان.
پادشاهان اشکانی از نژاد پارتی به شمار می رفتند. پارت ناحیه ای بود که در خراسان کنونی قرار داشت. گویند که نام این قوم ماخوذ از اسم قبیله پارنی است که تیره ای از قوم سکایی داهه به شمار می آمدند و در بیابانهای بین رود جیحون و دریای خزر در ییلاق و قشلاق بودند و مسکن اصلی آنان در استپهای میان گرگان و دریای آرال بود. مردم پارنی شاید بیشتاز قبیله های بودند که بخش های آباد پارت را در تصرف گرفتند در زبان ارمنی قدیم، و قسمتهای پارتی مانوی بعضی از کلمات آن زبان را از ریشه پارنی دانسته اند که توسط آن قوم به زبان پارتی راه یافته اند. پارنی ها حتی پس از تصرف پارت عادت چادرنشینی و شبانی خاص سکایی را نگاه داشتند. پارنی ها مردمی سوارکار و دلیر بودند و چون از آزادگان به شمار می رفتند، پیاده رفتن را دون شان خود می دانستند و همواره اسبی زیر ران خود داشتند. تیر و کمان سلاح ملی آنان بود. خصوصیت جنگی ایشان در جنگ و گریز حیله گرانه بود. سوار پارتی در حین گریز ناگهان به عقب بازمیگشت و به دشمن تیر می انداخت، پس از مدت کوتاهی بار دیگر، حمله را آغاز می کرد. از مجموع نوشته های مورخان قدیم، چنین نتیجه گرفته می شود که پارتی ها از آریاهای ایرانی بودند…
این کتاب ترجمه «الفرق بین الفرق» تألیف ابومنصور عبدالقاهر بغدادی از علمای قرن پنجم و از معروفترین کتب فرق اسلامی است. برای تکمیل ابحاث آن، یک باب دیگر نیز افزوده شده و رساله «النکت الاعتقادیه» شیخ مفید که از حیث اعتبار و اختصار و همعصر بودن مؤلف آن با عبدالقاهر بغدادی بر دیگر رسالات اعتقادی اثنی عشریه رحجان داشت، در ادامه کتاب آمده است.