کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب شمع الانجمن فی مواعظ والمحن تالیف دانشمند محترم جناب حاج آقا رضای علماء قمی است که در سال 1351 در چاپخانه اسلام در قم به چاپ رسیده است

کتابی که از نظر خوانندگان می گذرد مجموعه آثار گرانبهاییست که در طی قرنها در منقبت نابغه بزرگ بشریت علی (ع) گفته شده و مدتها وقت صرف آن گردیده تا از میان اوراق فرسوده کتابها اخراج و بعد از تطبیق و مقایسه با نسخ دیگر به این صورت در آمده است. اشعار این مجموعه از 110 گوینده انتخاب و بر هریک شرح حال کوتاهی افزوده شده عموما متعلق به کسانی است که از عهد صفویه به بعد در ایران ظهور کرده اند به دلیل آنکه مذهب تشیع تا روزگار سلطنت صفویه در ایران رسمیت نداشت و خواه و ناخواه شاعرانی که پیش از آن عهد می زیسته و به مذهب تشیع علاقه نشان می دادند به علت عدم آزادی از ساختن اشعار مذهبی خودداری کرده و اگر احیانا گوینده دست به چنین کاری میزد ناگریز از مدح خلفای دیگر بود چنانکه در یکی از قصائد سعدی این نکته کاملا آشکار است. پس در حقیقت ساختن اشعار مذهبی از عهد صفویه در ایران رواج یافت و ناگزیر مجموعه حاضر حاوی آثاریست که از آن عهد تا به امروز به وجود آمده است

حاج میرزا حسن اصفهانی (1214 – 1278 شمسی) ملقب به صفی علیشاه، از مشهورترین مشایخ و بزرگان متصوفه و از جمله فضلا و بزرگان عرفای سلسله نعمت‌اللهی بود. او که شاعری توانا و عارفی مطلع بود، سلسله صفی علیشاهی را بنیان نهاد. صفی علیشاه در بخش اول کتاب پیش رو که موسوم به اسرار المعارف می باشد در مورد عارف، درويش، صوفی، خلافت، اهل توحيد و ... سخن گفته است. انسانيت، سلوک باطن، آداب ظاهر، سلوك تصوف، تمييز درويش از غیر، ظهور امام مهدی عج، اصول مدنيت، نصيحت به عرفا و رذائل اخلاقی بر صوفی دیگر عناوینی هستند که محور بحث قرار گرفته اند. این کتاب که خاتمه آن با چند شعر آراسته شده، در سال 1340 در نشر اقبال به چاپ رسید.