نیاکان خاندان برمکی تولیت بزرگترین معبد بودایی بلخ را داشتند که این معبد «نوبهار بلخ» نام داشت. برمکیان پس از ورود به دستگاه خلافت هارون دست ایرانیان را در امور حکومتی باز گذاشتند و بیشتر کارها را به دست آنها سپردند و خاندانهای اصیل ایرانی را در کارها به یاری گرفتند. یکی از این خاندانها «خاندان سهل» است. فضل سهل و حسن سهل به وسیله برمکیان به دربار هارون راه یافتند و پس از مرگ او در دستگاه خلافت مأمون رخنه کردند و به وزارت او رسیدند. فضل که خود سبب پیروزی مأمون بر امین شده بود، هنگامی که به وزارت او رسید، چنان کارها را قبضه کرد که به گفته عبدالجلیل رازی در کتاب «النقض» «توقسع فضل کردی و مهر او نهادی و بر درم و دینار نام ذوالریاستین بودی». در این کتاب سرگذشت این مرد ایرانی آمده است.
در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفألزدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.
کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پردهگشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوهگاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصهای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفانپژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب بهویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.
نویسنده در این کتاب پس از ذکر تاریخ مختصری از ادبیات منظوم خور و بیابانک، تعدادی از شاعران این خطه را معرفی نموده، سپس نمونههایی از اشعار آنها فراهم آورده است .در پایان نیز اشعاری به گویش خوری همراه آوانگاری و ترجمه فارسی به طبع رسیده است .
عبدالکریم حکمت یغمایی سخنسرای بافضیلت و محقق دانشمند (1328 ـ 1399) بود. او در حوزۀ مردمشناسی و پژوهشهای محلی منطقۀ خور و بیابانک پژوهشگری نامآور و کمنظیر بود. او تحقیقات تاریخی و جغرافیایی و مردمشناسی خود را در باب نواحی کویر مرکزی ایران از حدود پنجاه سال پیش که در دانشگاه اصفهان رشتۀ جغرافیا میخواند، شروع کرد و تا واپسین روزهای زندگی ادامه داد. این کتاب او کوششی است در شناساندن روستاهای کرانه جنوبی کویر نمک و مردم سخنکوش آن با نگاه به مسائل مختلف طبیعی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... .