بزرگترین استادی که در نظم و نثر فارسی در قرن نهم تاریخ اسلام در سرزمین ایران به ظهور رسیده است، بیشک نورالدین عبدالرحمن جامی است که صیت فضیلت و دانش او نهتنها در خراسان که وطن اوست، بلکه در تمام اقطار ممالک فارسیزبان از هندوستان و افغانستان و ماوراءالنهر تا آسیای صغیر و اسلامبول انتشار یافته و همچنین نام او نهتنها در زمان خود وی بلکه تا این روزگار نزد اهل ادب قرین عزت و احترام است. مطالعه تاریخ زندگانی و بحث در کلمات این عالم فصیح و شاعر دانشمند در این کتاب در هفت فصل بیان شده و در پایان منتخبی از اشعارش از هفتاورنگ آورده شده است.
در این کتاب کوشیده شده تا درباره نکاتی درباره حافظ و شعر او بررسی صورت گیرد؛ از قبیل: بیان روند زندگانی حافظ برگرفته از متون و منابع معتبر علمی و تاریخی با استفاده از اشعار شاعران نوپرداز معاصر؛ نگاهی به ابعاد و زوایای شخصیت حافظ؛ چرایی تفأل به حافظ و چگونگی تفألزدن؛ تدوین فصلی با نام فرهنگ واژگان اشعار حافظ با بیش از دوهزار واژه؛ فراهم کردن فرهنگ اشارات و تعبیرات عرفانی اشعار حافظ با بالغ بر پانصد واژه.
کتاب «کشف المحجوب» که در واقع پردهگشای اسرار حیات و درون گروهی از عاشقان و شیفتگان جمال محبوب ازلی و ابدی است، جلوهگاه ایمان و ذوق و دانش بزرگمردی است که گرچه شرح کاملی از احوال وی در دست نیست، ولی همین اثر عظیم نماینده وسعت اطلاعات او در علوم قرآنی و احادیث و عرفان است. در این کتاب خلاصهای گویا از شرح زندگی افراد مندرج در کتاب «کشف المحجوب» هجویری ارائه شده و علاقمندان و عرفانپژوهان را در شناخت هرچه بهتر مندرجات کتاب بهویژه شخصیت عارفان و مشایخ راهنما است.
تذکره مجالس النفائس، اثر میر نظامالدین علیشیر نوائی، در سال 896ق، تألیف شده است. این اثر فهرستی است از از فضلا، شعرا و گویندگان قرن نهم هجری قمری. در این کتاب دو ترجمه از مجالس به اهتمام و با مقدمه علیاصغر حکمت ارائه شده است. اولین بخش کتاب با نام لطائفنامه مشتمل بر مقدمه، نه مجلس و یک خاتمه است که مجلس نهم در نه قسمت ارائه شده است. این بخش از کتاب، حاوی شرح حال 574 شخصیت است که شرح حال شخصیت آخر در خاتمه ذکر شده است. در خاتمه کتاب شرح حال میر کمالالدین شاه حسین بهعنوان شخصیت 574 ذکر شده است. بخش دوم کتاب با ترجمه حکیم شاه محمد قزوینی مشتمل بر مقدمه و شرح حال 549 شاعر است که در ضمن هشت بهشت ارائه شده است.
در سالهای 1339 و 1340 شمسی علیاصغر حکمت در دانشکده ادبیات شیراز درسی با عنوان «تاریخ ادیان» ارائه کرد. این کتاب درسگفتارهای این کلاسها است که در این عناوین سامان یافته است: مقدمات و تعریفات، ادیان بدوی، دین در جهان و در ایران، مزدیسی، هندوئی، بودائی، اسلام، تشیع، و وحدت ادیان.