موضوع بحث در این کتاب ادبیات دوره صفویه و خصوصیات و مزایای آن به طور عموم و تأثیر ارتباطات ایران و هند در ادبیات این دوره به طور خصوص و تفصیل است. نویسنده پس از بیان شرایط جغرافیایی و اقلیمی هندوستان و بعضی از امور غریب و عجیب آن و همچنین ذکر نمونههایی از عقاید و فلسفه و عادات و عرفان و شعر هندیان، از قدیمترین روابط ایران و هندوستان و آغاز پیدایش روابط جدید سیاسی و ادبی بین این دو مملکت و نفوذ ادب و زبان فارسی در آن سرزمین سخن رانده است. سپس چگونگی ارتباطات ایران و هند در عصر صفویان را بررسی کرده و تأثیر آن در ادبیات فارسی را تبیین کرده است. تعریف سبک هندی و اشاره به سبکهای خراسانی و عراقی در ادامه بحث آورده شده است. ادبیات عصر صفوی و ذکر علل و عوامل انحطاط ادبیات در آن عصر و بالاخره چگونگی نظم و نثر در آن دوره و همچنین ذکر نمونهای از نثر این دوران مباحث پایانی کتاب را شامل میشوند.
در این مجموعه مولف نگاهی کلی اما در عین حال کلیدی دارد به نثر و نظم پارسی از آغاز تا معاصر، به گونهای که خواننده ضمن آشنایی با نمونههای ادب پارسی تا حدودی با چگونگی تحول آن نیز در طول زمان آشنا میشود. مولف در این بررسی از تقسیم بندی متداول ادبیات کلاسیک ایران در محدوده سه سبک خراسانی، عراقی و هندی و یا تکیه بر مقاطعی به نام "بازگشت ادبی" عدول کرده است. نثر پارسی را در سه مقطع از آغاز تا دوره انحطاط (قرن چهارم تا نیمه دوم قرن هفتم ه.ق)، از دوره انحطاط تا نهضت مشروطه (نیمه دوم قرن هفتم تا قرن سیزدهم)، و از مشروطه تا معاصر (تا سقوط سلطنت پهلوی) بررسی کردهام و شعر در چهار مقطع یعنی از آغاز تا اواسط قرن ششم هجری، از اواسط قرن ششم تا قرن یازدهم، از قرن یازده تا نهضت مشروطه و از نهضت مشروطه تا معاصر (سقوط سلطنت) کندوکاو شده است. و شعر معاصر هم در بررسی در سه دوره استبداد بیست ساله (1300-1320)، از 1320 تا 28 مرداد 1332 و از 28 مرداد تا سقوط سلطنت را در بر میگیرد. کتاب یکم نظم و نثر فارسی را تا مقطع مشروطه دربرمیگیرد.
آنچه در این کتاب آمده و به دوستداران نهرو تقدیم شده است، مطالبی است که بیشتر آنها به صورتهای پراکنده چاپ شده اما کمتر در دسترس کتابدوستان بوده است. بخش اول کتاب زندگینامه مختصری از نهروست. بخشهای دوم و چهارم درباره روابط هند و ایران و چند اثر دیگر از نهروست. بخش سوم نیز ترجمه یکی از نطقهای معروف و معتبر نهرو است که به یاد مولانا ابوالکلام آزاد و برای بزرگداشت او ایراد شده است. بخش پنجم کتاب مجموعه نطقهای جواهر لهل نهرو است که در سفرش به ایران ایراد شده و بخش آخر مطالبی است درباره درگذشت نهرو به همراه ترجمه متن وصیتنامه او در واقع با آن کتاب زندگیاش بسته میشود.
این کتاب ترجمه چند فصل است از کتاب تعبیرالرویا منسوب به دانشمند فرزانه بوعلی سینا که علی اکبرشهابی رئیس دانشکده منقول مشهد ترجمه نموده و در بعضی موارد به عقاید روانشناسان غرب در پاورقی اشاره و آنها را با نظریات این حکیم بزرگ تطبیق کرده و بدین لحاظ بر نفاست آن افزودهاند. این رساله در آبان ماه 1315 در روزنامه آزادی مشهد طبع و نشر شد
از کسانی که بهترین روش و اسلوب را در زندگانی خود اختیار کرده و در تمام شئون زندگی از آن پیروی نموده است، محمد بن جریر طبری است که یکی از ستارگان درخشان آسمان دانش وفرهنگ ایران و یکی از مردان بزرگ اسلام و نوابغ روزگار شمرده میشود. این کتاب رسالهای در اخلاق و سیرت و روش تحصیلی و آثار و مؤلفات این دانشمند و مورخ بزرگ ایرانی است که در دو بخش فراهم آمده است؛ بخش اول از زندگانی علمی و احوال و رفتار طبری سخن میگوید و در دیگری آثار و مؤلفات وی مورد تحقیق قرار گرفته است.