ملامحمد هیدجی در دهستان هیدج در اطراف زنجان متولد شد و در ١٣١٤شمسی در تهران درگذشت. محمد مجتهدی درباره اش می نویسد: سرتاسر عمر وی عبارت بود از ریاضت و تحصیل و تدریس. اشعار او حاوی معانی دقیق صوفیانه است. همچنین هیدجی مردی است حکمی و فلسفی و این دانش و اطلاعات فلسفی در اشعار او نیز نمود دارد. کلیات او مشتمل است بر یک مثنوی به نام دانشنامه که به فارسی است و در ضمن آن درباره ی عرفان بحث می کند و تقریباً سه هزار بیت است، دیگر غزلیات و قطعات ترکی اوست که قابل ملاحظه هستند و نیز قصاید و... . دانشنامه ی او مجموعه ای است از حکایات، قصه ها و داستان ها که رنگ و بوی اخلاقی و عرفانی دارند و در وعظ ، پند و حکمت سروده شده اند. او در سرودن دانشنامه به شاهنامه ی فردوسی نظر داشته است چه اینکه وزن و قالب دانشنامه مطابق با شاهنامه است و از نظر ساختار نیز تلاش کرده تا همچون فردوسی در شاهنامه در پایان حکایت ها و فصل ها نتیجه گیری اخلاقی داشته باشد. اما غزلیات؛ غزلیات او به دو بخش فارسی و ترکی تقسیم می شود. زبان او در غزلیات روان و گیراست و مشهور است که غزلیات ترکی او استوارتر و سخته تر از غزلیات فارسی او هستند. بافت و ویژگی های شعری او در غزلیاتش از سعدی و حافظ اخذ شده است. به غیر از این دو بخش حکیم دیوان دیگری نیز داشته است که ظاهراً در سفر او به عتبات به غارت رفته است. از تالیفات دیگر او حاشیه ای است بر شرح منظومه سبزواری و اثری سیاسی به نام رساله دخانیه که به دست علی اکبر ولایتی تصحیح و چاپ شده است. این کلیات به اهتمام و کوشش علی هشترودی در سال 1336 توسط انتشارات کتابفروشی علویون در زنجان به چاپ رسیده است.

منابع مشابه بیشتر ...

6621445e5f91c.jpg

زوایا و مدارات

محمد حقوقی

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

66211a4a16ca8.jpg

ترجمه دعای کمیل (در سیاق نثر-در رشته نظم)

نصیرالدین امیرصادقی

ترجمه دعای کمیل در سیاق نثر-دررشته نظم از نصیرالدین امیرصادقی در سال 1373 انجام شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

61cb2023e2d26.png

سلطانیه

علی هشترودی

گنبد سلطانیه بقایای آثار یکی از بلاد معظم اسلامی است که در آغاز قرن هشتم بنیان آن گذاشته شد و در اندک‌زمانی یکی از مراکز مهم سیاست و تجارت دنیا گردید. این شهر عظیم اسلامی هرگز به عمر طبیعی دسترسی نیافت و جوان و ناکام از صحنه گیتی محو گردید و تنها این گنبد عظیم سربه‌فلک کشیده است که یاد آورد آن همه عظمت و شکوه و جلال باستانی را و بر نظارگان خود در نهایت سکوت و خاموشی داستان‌های اقتدار و عظمت بانیان و مهارت سازندگان خود را می‌سراید. در این کتاب نویسنده درباره ساخت، تاریخ، دوران ساخت و ... آن به گفتگو نشسته است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عمومی
کتاب