از آنجا که امثال و حکم، در گوش هوش مردمان، در بلنداي زمان و دوران، زبان گوياي حقايق روزگارانند. نگارنده بر آن شد که سلسله مقالاتي درباره امثال و حکم، در ديوان حکيم ابوالفتح بستي، شاعر توانا و ذولسانين دوران غزنوي، نگارد و بدست زمانه سپارد. تا به حول و قوه مفيض دقايق وجود و ملهم رقائق خلود، تعليم حقايق را به دو زبان عربي و فارسي، در پهنه ادب تطبيقي، بکار آيد. از اينرو، از آغاز ديوان آغاز کار کرد و به نثر و نظم خويشتن شرح و تفسير امثال و حکم را عرضه داشت. تا گواهي صادق، براي ايجاد علم و هنر معاصر نيز باشد. تا چه قبول افتد و چه در نظر آيد.
اشعار ملک الشعرای بهار حاوی کلیه قصاید و ترکیب بندها و مسمطات و دوبیتی ها میباشد و غرض از دوبیتی ها قصایدی است که به سبک نوین سروده شده و هر دو بیت آن دارای یک قیافه است با قوافی دوبیتی های دیگر فرق دارد. همچنین در این دفتر به زندگی ادبی و سیاسی بهار هم پرداخته شده است . کتاب دیوان اشعار بهار در دو جلد آماده شده است که این کتاب بخش اول آن میباشد.
کتاب "محاکمه شاعر" 25 قطعه دیگر، اشعاریست از دیوان پراکنده ح. پژمان که در سال 1313 به طبع رسیده است
حکیم ابوالمعارف زاهد به سال 1250 هـ.ش در شهر ادبپرور قمشه به جهان دیده گشوده و پس از کسب معارف قرآنی و اسرار فرقانی و حکمت و فلسفه و علوم اسلامی، به سیروسلوک در آفاق و انفس پرداخته و در کویت و بحرین و عراق و عربستان رحل اقامت انداخته و با دانشمندان بزرگ آن دیار، بهویژه حوزه علمیه نجف اشرف نرد فحص و فصاحت و بحث و بلاغت باخته است. خورشید روان این شاعر حکیم روز جمعه نوزده تیرماه سال 1332 در زادگاهش شهرضا غروب نمود و در ساختمان غربی امامزاده شاهرضا به خاک سپرده شد. از اشعار ابوالمعارف چنین برمیآید که این حکیم و عارف ربانی، طریقت و شریعت را پیموده و صاحب حال و مقام گردیده و مقامات هفتگانه توبه و ورع، زهد و فقر، صبر و توکل و رضا را شناخته و در سلوک این مقامات ممارست نموده و در برابر هر یک حالی درونی یافته است و به احوال مراقبه و قرب، محبت و عشق، خوف و رجا، شوق و انس، اطمینان و مشاهده و یقین رسیده است و مقام را که امری اکتسابی و عملی است، با حال یعنی احساس و انفعال درونی و روحانی درآمیخته و از علم الیقین که تعلق است به عین الیقین یعنی تخلق رسیده و بر مسند حق الیقین و تحقق تکیه زده است. این کتاب دربرگیرنده منتخبی از اشعار اوست که از دیوان برجایمانده از ایشان انتخاب شده است.
در اين مقاله بعد از ترجمهاي تفسير گونه به نثر و نظم از نگارنده، سابقه و سير آيه كريمه بسم الله الرحمن الرحيم در نزول آمده و اشاراتي دهگانه به عقايد محدثان و مفسران رفته است. سپس شرح و تفسير باء و اسم و الله و معاني انها، در كتابها و تفاسير ادبي و كلامي شيعي و سني، چون جامع البيان طبري و التبيان شيخ طوسي، و مجمع البيان طبرسي و الكشاف زمخشري، و الجامع لاحكام القران قرطبي و انوار التنزيل قاضي بيضاوي و الكتاب سيبويه و حاشيه شيخ زاده بر انوار التنزيل و روح المعاني الوسي آمده و ضمن جرح و تعديل با هم مقايسه شده است.