این کتاب تذکرهای است که اسامی نزدیک به هفتصد نفر از شعرای عصر اول و روزگار نخست سلطنت صفویه را با نمودار آثار آنان ضبط داشته و کسانی که در قرون اواخر تذکره نوشتهاند، از قبیل علیقلی خان واله داغستانی مؤلف ریاض الشعراء و آذر بیگدلی مؤلف آتشکده از این کتاب اقتباس و استفاده بسیار کردهاند. تحفه سامی در سال 957 اتمام تألیف یافته است. نویسنده کتاب ساممیرزا فرزند بلافصل شاه اسماعیل صفوی است و ذوق شعر و شاعری داشته بسیاری داشته است.
این اثر مجموعه ای است شامل بیست مقاله به قلم استاد عبدالحسین زرین کوب که هر مقاله به یک شاعر اختصاص دارد. از رودکی شروع می شود در ادامه به فردوسی، فرخی، منوچهری، ناصر خسرو، مسعود سعد، خیام، سنایی، انوری، خاقانی، نظامی، عطار، مولوی، سعدی، امیر خسرو دهلوی، ابن یمین، حافظ، جامی و صائب می پردازد و در نهایت به بهار ختم می شود.این مقالات به صورت مختصر اما نه با نادیده گرفتن مطالب حیاتی بلکه گزینش صحیح از میان آنان به نگارش درامده است و همین عامل اثر را برای علاقه مندان به آشنایی با شعر فارسی چه خواننده ی مبتدی و چه حرفه ای جذاب کرده است. او با استفاده از نسخه های موجود آثار و تذکره های نوشته شده درباره ی این شاعران و با نظر به شرایط سیاسی اجتماعی دورران حیات شان به بررسی اشعار و زندگی آنها می پردازد. با کاروان حله کتابی است که می تواند شناخت ما را از این بزرگان و آثارشان ارتقا ببخشد.
موضوع کتاب مشاهیر نیشابور شهر قلمدانهای مرصع، سرگذشت حدود ششصد نفر از مشاهیر شهرهای نیشابور اسفراین، سبزوار، قوچان، کاشمر، تربت حیدریه، تربت جام، خواف و باخرز است و به قلم فریدون گرایلی تالیف شده و در سال 1377 منتشر شده است.