این کتاب دربرگیرنده سرگذشت یازده نفر از صدراعظمهای دودمان قاجار است که محمدحسن خان اعتمادالسلطنه برای میرزا علیاصغر خان امینالسلطان تألیف و تدوین نموده است. کتاب در ماه شعبان سال ١٣٠٩ ق. نگاشته شده است. این کتاب مشتمل بر مقدمهاى درباره کتاب و مؤلف آن به قلم محقق، دیباچه مؤلف و شرح حال 11 تن. برخى گفتهاند که این اثر از تألیفات میرزا محمدحسین فروغى با دستیارى غلامحسین خان ادیبالملک است؛ چنانکه در حاشیه صفحه یکى از نسخههاى خطى آن محمدعلى فروغى طى یادداشتى این اثر را از پدر خود دانسته است؛ اما مصحح نسخه حاضر در برنامه انتساب آن را به خود اعتمادالسلطنه صحیحتر مىداند. اسامى وزرایى که شرح حال ایشان در این کتاب آمده بدین شرح است: حاج ابراهیم شیرازى، میرزا شفیع مازندرانى، حاج محمدحسین صدر اصفهانى، میرزا ابوالقاسم قائم مقام، حاج میرزا آقاسى، میرزا تقىخان امیرکبیر، میرزا آقاخان نورى، میرزا محمدخان سپهسالار اعظم، میرزا حسینخان مشیرالدوله، میرزا یوسف مستوفىالممالک، میرزا علىاصغرخان امینالسلطان.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.
التدوين في أحوال جبال شروين (تاريخ سوادکوه مازندران) كتابى است به زبان فارسی، درباره تاريخ و جغرافيای سوادكوه مازندران، که محمدحسنخان اعتمادالسلطنه به مناسبت سفر ناصرالدين شاه به مازندران تألیف نموده است. اين كتاب، مشتمل بر ديباچه و يك مقدمه علمى، يك بخش اصلى، كه به تاريخ سوادكوه اختصاص يافته، و يك بخش تكميلى و بخشى ديگر كه به تراجم احوال رجال و علماى سوادكوه مىپردازد، يك تتميم و خاتمه و نيز بخشى با عنوان يادداشتها و پىنوشتها مىباشد. بخش اول مشتمل بر هشت فصل است. از ويژگىهاى اين كتاب به شرح حال علماى مازندران در آن مىتوان اشاره كرد كه برای تذكرهنويسان داراى اهميت مىباشد.
مطالعه طندگینامه و تاریخ احوال گذشتگان و شرح حال و زندگی زمامداران و دولتمردان هر عصر و زمان موجب تنویر افکار و ازدیاد معلومات میشود. این کتاب درباره شرح احوال سلطان عبدالحمید عثمانی (1842 ـ 1918) و اوضاع مملکت عثمانی در زمان وی است. حکومت عثمانی در زمان سلطان عبدالحمید، دوره ترس و وحشتی ایجاد کرده بود که خود سلطان نیز از ترس جان و مال و شورش مردم و ولایات تمام امور مملکتی را در حوزه اقتدار خویش درآورده و با نظارت در کارها و تعمیم سیستم جاسوسی و رشوهخواری و استبداد مطلق، دستگاه حکومتی را مورد تنفر و کینه مردم قرار داد و با این ترتیب اعتماد و امنیت عمومی را در کشور عثمانی از میان برد.