در این کتاب یکصد سند عرضه شده است و در این اسناد مطالب مهم و پرارج درباره وقایع چند سال آخر سلطنت فتحعلی شاه، پادشاهی علیشاه ظلالسلطان، چگونگی به سلطنت رسیدن محمدشاه، سه بار اردوکشی بیهوده به هرات، معاهده زیانخیز پاریس، اسرار برکناری میرزا آقاخان اعتمادالدوله، اختلافات مرزی و مناسبات سیاسی با روس و انگلیس و عثمانی، سازمان لشکری و کشوری ایران و صدها مطلب دیگر از گذشته تاریخ ایران به نظر میرسد و نیز چهره معدودی از بزرگان لایق و خدمتگزار و مردماندیش از میان این اسناد شناخته میشود.
ر این کتاب که از سوی "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران "انتشار یافته تلاش شده جغرافیای تاریخی و محوطههای باستانی و بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان "شمیران "(یکی از فرمانداریهای نه گانه تهران)، شامل "لواسان " و "رودبار قصران "به تفصیل و همراه با عکس معرفی گردد .ابتدای کتاب شامل اطلاعاتی است درباره موقعیت و اهمیت جغرافیایی شمیران، تقسیمات کشوری و فرمانداری شمیران، جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه رودبار قصران داخل، کوهها و رودها و راههای رودبار قصران، اقوام ساکن در طبرستان قبل از مهاجرت آریاییها، تاریخ رودبار قصران از دوره آشوریها و مادها و هخامنشیان تا دوره قاجار (به ویژه دوره علویان آل بویه، غزنویان، اسماعیلیان، مرعشیان، چلاویان، جلالیان، تیموریان و آل کیا) .سپس آثار باستانی و تاریخی فرهنگی "دشت لار"، "لواسان بزرگ "و "رودبار قصران"، به ترتیب و تفکیک شهرها و روستاهای آنها معرفی شدهاند که عموما شامل محوطههای باستانی، قلعهها، امامزادهها، کاروانسراها، قبرستانها، رباطها، تپههای باستانی، مساجد و حسینیهها، حمامها، کاخها، مناظر طبیعی، باغها و سایر بناهای باستانی تاریخی است . در پایان کتاب فهرست منابع و فهرست محوطهها و بناهای تاریخی فرهنگی شمیران (لواسان و رودبار قصران)، همچنین نقشه موقعیت جغرافیایی آثار یاد شده (نقشه باستان شناسی) آمده است
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
این کتاب مشتمل بر تعداد فراوانی خاطره است که به طور عمده به دوران پهلوی مربوط می شود. برخی از آن خاطره ها درباره با رجال سیاسی دوران مشروطه است؛ البتّه خاطره ها (به نوشته مؤلّف) بیش تر بر پایه مشاهده های نویسنده بوده و با بهره گیری از حافظه خویش، آن ها را تنظیم کرده است. آقای ابراهیم صفایی به منظور شناساندن بیش تر نهضت مشروطه، به تدوین شرح حال مؤثّرترین افرادی که در آن سهم داشته اند، همّت گماشته است. وی در زمینه مشروطه، کتاب های بسیاری نوشته و در اختیار محقّقان و عموم قرار داده است. برخی آثار صفایی، به طور کامل جنبه سندی و برخی دیگر صبغه تاریخی تحلیلی دارند. در این مقاله، پس از معرّفی مختصر آثار منتشره شده وی، کتاب رهبران مشروطه که یکی از مهم ترین کتاب های او است، بررسی می شود. برخی از نکاتی که درباره این کتاب ذکر می شود، به دیگر تألیفات وی نیز قابل تسرّی است. از آن جا که آثار این نویسنده، خطّ خاصّی در تاریخ نگاری مشروطه به شمار می رود، تحقیق حاضر می تواند یکی از جریان های تاریخ نگاری این برهه زمانی مهم را به پژوهشگران تاریخ معاصر ارائه کند، و نیز گامی هرچند کوچک در جهت شفّاف سازی منابع تاریخی بردارد.
میرزاحسینخان سپهسالار قزوینی فرزند میرزانبی خان امیر دیوان متولد سال ۱۲۴۳ق خدمات دولتی را در وزارت خارجه آغاز کرد. در ۱۲۷۱ سرکنسول ایران در تفلیس ودر ۱۲۷۵وزیر مختار ایران در دربار عثمانی شد و لقب مشیرالدوله گرفت و در ۱۲۸۵ بمقام سفارت کبری ارتقاء جست و برای ایران و ایرانیان در دربار عثمانی آبرو و حیثیتی تحصیل کرد . در ۱۲۸۲ بوزارت عدلیه و وظائف و اوقاف منصوب گردید و در سال ۱۲۸۸ ق بصدارت ایران رسید و در قحطی معروف همان سال در نجات مردم قحطی زده خدمات ارزنده نمود. در ۱۲۸۹ قرارداد استفاده از منابع زیرزمینی و تأسیس با دکوراه آهن را باژولیوس۔ رویتر تبعه دولت انگلیس بست و همین قرارداد…. این کتاب اسنادی سیاسی است با نام "اسناد برگزیده" حاوی نامه های مهم و جالب از سپهسالار – ظل السلطان – و دبیرالملک که در سال 2535 منتشر شده است