توجهی که از سوی جوامع امروزی به فرهنگ عامه میشود و نیازی که به طرح و بررسی نمودهای این فرهنگ در جهان امروزی که سخت اسیر تکنولوژی است احساس میگردد، سازمانها و تشکیلات هر جامعهای را که وظیفهای در اینباره دارند، مسئولتر میسازد و با آگاهی از این حقیقت که زمینههای گوناگون فرهنگ عامه ایران، سرشار از بارهای غنی فرهنگی بوده و فوقالعاده حائز اهمیتاند، در این کتاب یازده مقاله در زمینه فرهنگ عامه از صادق همایونی آورده شده است. با خواندن این کتاب هر خواننده نسبت به ماهیت آن وقوفی دیگر خواهد یافت و با جلوههای گوناگون آن در زندگی مادی و معنوی کشور آشناتر خواهد شد. عناوین مقالات کتاب به این ترتیب است: فولکلور و سرزمین ما، ریشههای فولکلور در ادبیات کهن ایران، ویژگیهای ترانههای عامیانه ایران، زبان زرگری، شاهنامه و فولکلور، چهارشنبهسوری و جلوههایی از آن در گوشه و کنار ایران، فرهنگ عامه، فولکلور و گلستان سعدی، دیگر ویژگیهای ترانههای محلی ایران، نجما، تجزیه و تحلیل یکی از نسخ تعزیه قاسم.
مجموع مقالات پیرامون ادبیات و شعر نوشته برترین ادیبان و شعرا و نویسندگان معاصر که توسط زنده یاد ابراهیم زال زاده بنیانگذار و مدیر نشر ابتکار و بامداد گردآوری شده است: مجموعه مقالاتی از صفدر تقی زاده داریوش آشوری نجف دریابندری باقر پرهام احمد شاملو هوشنگ گلشیری م. آزاد احمد کسیلا فیروز شیروانلو مهدی اخوان ثالث سیمین بهبهانی ع. پاشایی و... فهرست: موسیقی زبان، عکس های یک شاعر، زیبایی چیست؟، نگاهی به ادبیات امروز آمریکای لاتین، جهان سوم در تکاپوی جهانی، یادی از بهرام صادقی، نگاهی به سه کتاب رضا براهنی و ...
ادبیات شفاهی ادبیاتی است که به دفتر نیامده و در سینه و یاد و حافظه هر ملتی وجود دارد. به گمان از زمانی که بشر برابر طبیعت قرار گرفت و خود را چیزی جز آن اما در آن دید ادبیات شفاهی پیدایی یافت. به عبارت دیگر ادبیات شفاهی از زمانی که انسان به گپ درآمد و زبان رابط او با جهان بیرونی و درونی اش شد، از مغز به مغز و از سینه به سینه، به امروز رسید. سرایندگان و گویندگان بیشتر و پیشتر گمنام بوده اند، و شک نیست که ادبیات شفاهی مثلا قصه حاصل تخیل و تمنییات گروهی است که گاه در تحت اوضاع و احوال همسان و گاه ناهمگون بزیسته اند...
این کتاب در زمینه مردمنگاری جغرافیای طبیعی و فرهنگی سروستان به نگارش درآمده است. این کتاب از نخستین کتابها و مجموعه نشریههای مفصل در موضوع مردمنگاری درباره فرهنگ مردم روستایی ایران است که نخستین بار به سال 1349 انتشار یافته است. کتاب در دو بخش با نامهای زندگی مادی و زندگی معنوی، به وسایل اقتصادی، آبیاری و نحوه تقسیم آب، مساجد، آبانبارها، گردشگاههای عمومی، زیارتگاهها، آسیابها، خوراک، تجارت، معیشت، سرگرمیها، لهجهها، زبانهای بومی، هنرهای دستی، ادبیات عامه و .... میپردازد. در پایان کتاب نیز فرهنگی از لغات و واژگان محلی سروستانی همراه با آوانگاری و معنی هر کلمه آمده است.
میتوان گفت بیشتر و شاید هم همه گفتگوهایی که درباره آثار صادق هدایت صورت گرفته، درباره داستانهای اوست و نه دیگر آثار او که همه دارای شیوههای نوین و جالب و عمیق است. نویسنده در این کتاب ابتدا به سراغ آثار دیگر صادق هدایت رفته و آنها را بررسی کرده است. در بخش دوم کتاب درباره تأثیر صادق هدایت در شعر امروز سخن گفته است. آنکس که با سایهاش حرف میزد، .... و این زندگانی من است! و سالشمار و رویدادهای زندگانی صادق هدایت دیگر بخشهای این کتاب را شکل میدهند.