این کتاب دارای دو بخش اصلی است. در بخش اول افزون بر نگاهی به زندگی و آثار گلدمن، نظرگاه تنی چند از اندیشهگران بزرگ جهان (آدرنو، پیاژه، میشل لووی، مارکوزه و ...) آمده است. در بخش دوم تلاش شده که برگزیدهای از مهمترین آثار گلدمن ـ به ویژه در عرصه روششناسی، فلسفه و جامعهشناسی فرهنگ و ادبیات ـ عرضه شود. بخشهایی از آثار اصلی گلدمن ـ درآمدی بر فلسفه کانت، پژوهشهای دیالکتیکی، علوم انسانی و فلسفه، مارکسیسم و علوم انسانی و خدای پنهان ـ در این کتاب آمده است.
کتابی که ترجمه آن اینک از نظر شما میگذرد رساله مختصری است که بیشتر برای تدریس در مدارس نوشته شده است. فلیسین شاله، درین رساله موجز سعی کرده است چنانکه شیوه اوست تمام مسائل مهم متافیزیک را با بیان ساده و دلپذیری مطرح و تقریر کند. بیان او در مورد مباحث فلسفی بیان یک فیلسوف نیست بیان یک معلم است. بیان او در مورد انتقاد، معتدل و در قضاوت، محتاط جلوه می کند. اقوال و آراء را با بیان ساده و موجزی تقریر می نماید و در همه حال سعی دارد تمام مطالبی را که درباره هر کدام از مسائل متافیزیک گفته اند، تا حدامکان جمع و نقل نماید. معذلک بدون سابقه ذهنی درک مطالب او دشوار خواهد بود. خواننده این کتاب وقتی به خوبی می تواند این مسائل مهم و دقیق و مبهم را درک کند که با جمال از تاریخ فلسفه را می توان توصیه کرد. خواننده ایرانی در چنین مواردی می تواند به کتاب نفیس "سیر حکمت در اروپا" مراجعه نماید.
مطالبی که در این دفتر جمع آوری شده است مقالات و نقدهایی است که در طی دوازده سال گذشته به مرور نوشته و در مجله های مختلف، به خصوص در نشر دانش چاپ شده است. سه مقاله و نقد قبل از انقلاب و مابقی بعد از انقلاب نوشته شده است، بعضی مقاله است، بعضی مطالبی است که به مناسبتهایی به عنوان سرمقاله نوشته و در نشر دانش چاپ شده است بعضی دیگر نقدهایی است که بر کتابهای فارسی و انگلیسی نوشته شده است. همه مقالات و نقدها تالیفی است به استثنای یک مقاله که از انگلیسی ترجمه شده است و آن مقاله "نزاع دیوانگان با خدا" نوشته هلموت ریتر است. (تاریخ و محل اولین چاپ مقالات و نقدها در انتهای هر مقاله ذکر شده است)
اهمیت گلدمن بیش از هر چیز در روش خاصی است که برای بررسی جامعهشناسی هنر و ادبیات ارائه کرده و آن را در موارد متعددی به کار بسته است. این روش نقطه مقابل تمامی روشهای سنتی و آکادمیک بررسی جامعهشناختی ادبیات است و تازگی و کارآیی و اهمیت آن نیز در این است که میکوشد پیوند میان ساختارهای حاکم بر جهان آثار را با ساختارهای آگاهی جمعی یا جهاننگری گروهها و طبقات اجتماعی روشن کند؛ حال آنکه همه روشها و مکتبهای رایج در جامعهشناسی ادبیات به بررسی پیوند میان محتوای آگاهی جمعی و محتوای آثار میپردازند.