«انوار سهیلی» یا «کلیله و دمنه کاشفی» یکی از مهمترین آثار ادبی و اخلاقی است که از زمان نگارش آن تا امروز همواره در شمار مشهورترین کتاب های تربیتی زبان فارسی بوده است. مولی کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی بیهقی (متوفای 910 هـ) نویسنده این کتاب دارای آثار متعددی است که یکی از معروف ترین منشآتش همین کتاب است که آن را برای امیر شیخ احمد سهیلی از امرای دربار سلطان حسین بایقرا از روی کتاب کلیله و دمنه ابوالمعالی انشا کرده است و چون کلیله ابوالمعالی در عین فصاحت و بلاغتی که دارد و ضرب المثل است مشحون از امثال و اشعار عربی است، واعظ کاشفی قصدش این بوده که به جای امثال و اشعار عربی و برخی از کلمات و عبارات مغلق کلیله بهرامشاهی اشعار و امثال فارسی و اصطلاحات ساده تر را بگنجاند تا مطالعه کتاب برای ابناء زمان آسان تر و نزدیک تر به فهم و ذوق عمومی باشد.
لغات و اصطلاحات شاهکارهای ادبیات فارسی مثل کلیله و دمنه، کتب فارسی وزارتی، فارسی چهارم دبیرستان، گلستان و بوستان سعدی و اصطلاحات عرفانی، غزلیات خواجه حافظ به ضمیمه سودمندترین قواعد املاء و انشاء که توسط اکبر ترابی در سال 1334 توسط انتشارات بنگاه مطبوعاتی اپیکور و کتابفروشی معرفت منتشر شده است
کَلیله و دِمنه نوشتهٔ ویشنا سرما کتابی است از اصل هندی که در دوران ساسانی به زبان پارسی میانه ترجمه شد. کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایتهای گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شدهاست. نام کتاب از دو شغال به نام «کلیله» و «دمنه» گرفته شده که قصههای کتاب از زبان آنها گفته شدهاست. بخش بزرگی از کتاب اختصاص به داستان این دو شغال دارد. اصل داستانهای آن در هند و در حدود سالهای ۵۰۰ تا ۱۰۰ پیش از میلاد به وقوع میپیوندند. مجتبی مینوی دربارهٔ این کتاب میگوید: کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعههای دانش و حکمت است که مردمان خردمند قدیم گرد آوردند و «به هرگونه زبان» نوشتند و از برای فرزندان خویش به میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی میداشتند، میخواندند و از آن حکمت عملی و آداب زندگی و زبان میآموختند. کلیله و دمنه در واقع تألیفی است مبتنی بر چند اثر هندی که مهمترین آنها پنجه تنتره بهمعنی پنج فصل و به زبان سانسکریت است که توسط فیلسوف بیدبا و بهدستور پادشاه هندی دبشلیم نوشته شدهاست. در روایات سنتی برزویه «مهتر اطبّای پارس» در زمان خسرو انوشیروان را مؤلف این اثر میدانند. نام پهلوی اثر کلیلگ و دمنگ بود. صورت پهلوی این اثر هماکنون در دست نیست و در طول سالیان از بین رفتهاست؛ اما ترجمهای از آن به زبان سریانی امروز در دست است. این ترجمه نزدیکترین ترجمه از لحاظ زمانی به تألیف برزویه است.
این کتاب از مهمترین تألیفات واعظ کاشفی است. این کتاب گزیدهای است از احادیث و اخبار و آثار دانشمندان اسلام در زمینه توحید، عبادات، فضائل قرآن، مکارم اخلاق، اوصاف ناپسند، آداب امارات، زمانها و مکانها و احادیث متفرقه که به روشی نیکو و با سلیقهای خاص گردآوری شده است. نظر به اجتماع این امور میتوان گفت که این کتاب گلچین کاشفی است؛ به این معنی که قبلا چهل حدیث شریف نبوی را اختیار کرده و در ضمن بیان آن، به شرح و تفصیل مطالب سابق الذکر پرداخته است. نظر کاشفی بر آن است که عموم مردم از هر طبقه و صنفی که باشند، از این کتاب بهره گیرند و از اینرو موضوعات کتاب را با عباراتی ساده و روان ترتیب داده و آن را درخور استفاده همگان کرده است.