در این مقاله بیتی از دفتر ششم مثنوی مورد تحلیل قرار گرفته است که در آن تبریز به زبانی دیگر وصف شده است. بیت از داستانی است که در آن درویشی غریب به امید گرفتن وامی از محتسب تبریز بار سفر بسته و عازم آن دیار شده است. مولانا به هنگام رسیدن درویش غریب به تبریز بیتی چند از زبان درویش درباره تبریز و تبریزیان سروده که بیت مورد بحث ما در میان آن ابیات است و آن این بیت است: فرّ فردوسی است این پالیز را شعشعهیْ عرشی است این تبریز را مولانا در این بیت برای تبریز فرّ فردوسی قایل شده است و بر این باور است که عرش نور خود را بر تبریز و تبریزیان میپاشد. چند و چون این مدعا در سه بخش فردوس و تبریز و عرش و شعشعه آن با تکیه بر روایات و آثار عالمان دین و مورخان بر پایه تحقیقات کتابخانهای مورد کندوکاو قرار گرفته است. گفتنی است به کنایت و رمزهای عارفانه خداوندگار قونیه اشارتی نشده و معانی لغوی و غیررمزی مفردات بیت مورد توجه بوده است، تاچه قبول افتد و چه در نظر آید.
کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.
این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات
کتاب «مرجعشناسی ادبی و روش تحقیق» نوشتهی «عباس ماهیار» است. «منابع راهنما»، «علوم ادبی»، «منابع علوم دینی»، «منابع علوم تاریخی» و «منابع علوم اوایل» عنوان مطالب اصلی است که در این اثر مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب حاضر در مجموعهی «فنون و مفاهیم ادبی» منتشر شده است. در یادداشت این مجموعه به قلم حسن انوری میخوانیم: «میراث عظیم ادب فارسی نیاز به آن دارد که از نو نگریسته شود، دربارهاش تحقیق شود، ظرائف و لطایفش بررسی شود... طبیعی است که برای بازنگری و شناخت آثار ادبی باید ابزاری در اختیار باشد. بهخصوص باید این ابزار به زبانی ساده در اختیار جوانان و دانشجویان و دیگر علاقهمندان آثار ادبی قرار گیرد تا آنچنان که بایسته است این آثار را بشناسند و در جایگاه واقعی خود قرار دهند... پیش از این گزیدههای «مجموعهی ادب فارسی» و گزینههای «گنج ادب» را برای آن پایهگذاری کردیم تا نمونههای مناسبی از آثار ادبی همراه با شرح و توضیح در اختیار جوانان و دانشجویان قرار دهیم و اینک مجموعهی «فنون و مفاهیم ادبی» را بنیاد نهادهایم تا ابزاری باشد برای رسیدن به هدفی که در پیش گفته شد...
خاقانی شاعر بزرگ قرن ششم، بزرگترین شاعر پارسیگوی آذربایجان و قفقاز، ستایشگر روشنای صبحگاهان، مویهگر ویرانههای عبرتانگیز مداین، سراینده حبسیههای دردناک و مرثیههای سوزناک بوده است. بخش اعظم اشعار او در مدح و ستایش پادشاهان و امیران و بزرگان عصر است. بخشی دیگر از اشعار او را قصایدی شکل میدهد که بیانگر اعتقادات مذهبی اوست. قمستی دیگر نیز مراثی اوست. محسوسترین خصوصیت شعری در عصر خاقانی، پیچیدگی و دشواری و دیریابی آن است. در این نوع شعر، شاعر سعی میکند از همه معلومات خود بهره جوید و تصاویر شعری را با اطلاعات علمی زمان خود درآمیزد. شعر خاقانی نمونه برتری از این نوع شعر است. در این کتاب گزیدهای از اشعار خاقانی به همراه شرح لغات و اصطلاحات دشوار آورده شده است.