غرض اصلی نویسنده از نوشتن این کتاب، حل مسئله لغتسازی و وضع اصطلاحات علمی و سیر و پیشینه این فن است در ایران و جهان. این امر ما را با تاریخ علم ارتباط داده و تاریخ علم هم ما را با تاریخ زبان فارسی مربوط کرده است؛ بنابراین بخشهایی از این کتاب تاریخ علم و تاریخ زبان فارسی است. در ضمن لغتسازی و ترجمه و وضع اصطلاحات علمی که یکی از نیازهای جامعه امروز است، ما را با فرهنگستانها و مفهوم و تاریخچه آن ارتباط داده که کمتر دانشجو و استادی با این مسئله مهم آشنایی دقیق و علمی دارد. مبحث فرهنگستان هم ما را به برنامهریزی برای زبان و ادبیات و خط فارسی کشانیده است؛ بنابراین اثری پرحجم پدید آمده که خود شامل چند کتاب است: لغتسازی و سیر آن در ایران، تاریخ زبان فارسی دری، برنامهریزی برای زبان و ادب و خط فارسی، تاریخچه فرهنگستانهای ایران و جهان.
گروه واژهگزینی در طول بیش از بیستودو سال فعالیت خود افزون بر 55 هزار واژه را در حوزههای مختلف علمی به تصویب رسانده است. در این مدت تعداد واژههای مصوب برخی از گروههای تخصصی از مرز هزار واژه فراتر رفت و تدوین فرهنگهای موضوعی واژههای مصوب در این حوزهها ضروری مینمود؛ از اینرو گروه واژهگزینی درصدد برآمد تا فرهنگهایی موضوعی با عنوان «هزارواژه» تدوین و به جامعه علمی عرضه نماید. نخستین فرهنگ «هزارواژه» در برخی حوزهها شامل بیش از هزار واژه است، زیرا حاصل چند سال تلاش گروههای واژهگزینی تخصصی است که اکنون در یک مجلد منتشر میشود. این کتاب دربرگیرنده واژههای مصوب فرهنگستان در حوزه گردشگری و جهانگردی است که از سال 1375 تا 1395 را شامل میشود.
گروه واژهگزینی در طول بیش از 22 سال فعالیت خود حدود 55 هزار واژه را در حوزههای مختلف علمی به تصویب رسانده است. این کتاب شامل واژههایی است که از سال 1389 تا 1395 با همکاری انجمن خوردگی ایران، در کارگروه برونپذیر مهندسی خوردگی بررسی و در شورای واژهگزینی و شورای عالی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصویب شده است.
در گلستان خیال حافظ، تحلیل تشبیهات و استعارات اشعار خواجه همراه مقدمهای مفصل درباره نقد ادبی است. کتاب حاضر با عنوان "در گلستان خیال حافظ" با "تشبیهات و استعارات در دیوان حافظ" یکی از نمودارهای ممتازیست که با توجه به اصول معانی و بیان پارسی، از تصفح و تفحص دیوان فاخر و شاعر بزرگ ایران حافظ شیرازی تهیه و تدوین کرده است و به نفقه بنیاد نیکوکاری طبع و نشر میشود و میتوان آن را طلیعه و طلایه تدوین و تالیف کتاب معانی و بیان پارسی دانست که باید، با همین روش علمی و تحقیقی تهیه شود و به چاپ برسد. مقدمه مفصل و مستدلی که بر این کتاب نوشتهاند هرچند بعضی قسمتها و نظریه های آن مورد قبول ما نیست و یا الاقل درخور بحث و نقد است، ولی نحوه تفکر و تعقل و تخیل ایشان را در مباحث ادبی و بخصوص قلمرو پهناور و بیکران شعر پارسی نشان میدهد و آشکارا میرساند که این استاد، در مباحث مختلف فن دارای رای صائب و نظر ثاقب و استقلال فکر و انشاء حکم و اظهار عقیده است و خود را در قالب تعبد محض و تقلید صرف، محصور نمیسازد و مرغ اندیشهاش در تنگنای قفس خوانده ها و نوشته های دیگران نمیماند و افقی بلند و باز فضائی فراخ و ممتاز میطلبد.
پیرامون ترجمه مجموعهای است شامل دو مقاله مفصل در باب ترجمه که در سال 1355 در مجله فرهنگ و زندگی به چاپ رسیدهاند. در این مقالات، تاثیر ترجمه و گرایشهای مختلف آن بر زبان فارسی، ترجمه اصطلاحات ادبی، علمی و عامیانه و همچنین وضعیت ترجمه در نیم سده اخیر مورد بررسی قرار میگیرند. کتاب حاضر بخشی از مجموعهای یکصد و پنجاه جلدی است که دربردارنده گزیده مقالات دوره های کامل مجلات فرهنگ و زندگی، رودکی و هنر و مردم خواهند بود. این مجلات در شاخههای مختلف علوم انسانی از جمله هنر، سیاست، فرهنگ، تاریخ، ادبیات، علوم اجتماعی و جز اینها منتشر میشوند که به ترتیب در اختیار پژوهندگان و علاقمندان قرار خواهند گرفت. هدف از انتشار دوباره این مقالات، آشنایی نسل جوان ایرانی با گوشههایی از افکار نویسندگان معاصر ایران و جهان در حوزه فرهنگ و هنر است.