در ميان نوشته‌هاي فارسي ميانه، آثار اندرزي اهميت خاصي دارند. اندرزها مسائل اخلاقي جامعه را بازتاب مي‌دهند و معرف انديشه، گفتار، و کردار مردم در گذشته‌هاي دورند و گوياي اين واقعيت آشکار نيز هستند که ايرانيان، به ويژه در دوره ساساني، به سخنان و نوشته‌هايي با مضمون اخلاقي و اجتماعي دلبستگي فراوان داشته‌اند. انعکاس مطالب اندرزي محدود به دوره ساساني و فرهنگ ايران پيش از اسلام نيست، بلکه در آثار ادبي فارسي و نوشته‌هاي ايرانيان به زبان عربي نيز، به فراواني مشاهده مي‌شود و از اين‌روست که اينگونه ادب را از ويژگي‌هاي فرهنگ مشرق‌زمين دانسته‌اند. براي پيگيري دايره وسعت اندرزنامه‌ها و تأثير آنها در دوره‌هاي گوناگون نه‌تنها بايد مجموعه‌هاي حماسي و در رأس آنها شاهنامه يا آثار ابوعلي مسکويه مانند جاويدان خرد يا خردنامه را بررسي کرد، که بايد مجموعه‌هاي امثال و حکم فارسي، کلام حکمت‌آميز شاعران و نويسندگان بزرگي چون استاد سخن سعدي شيرازي را نيز واکاوي کرد تا بتوان بخشي از اينگونه تأثيرات را در پيش چشم داشت.

منابع مشابه بیشتر ...

65748688c8e74.jpg

سعدی در کیش

سیدجعفر حمیدی

چنانچه از متن کتاب گلستان سعدی در باب سوم- در فضیلت قناعت- بر می آید این شاعر و سخنسرای بزرگ علاوه بر سفرهای بسیار که یک دوره طولانی سی ساله را در برمی گیرد سفری نیز به جزیره کیش داشته است اما زمان وقوع و علت این سفر و محل دقیق توقف او در جزیره از گزارس گلستان مستفاد نمی شود. در این کتاب با شواهد و مدارک تاریخی، زمان سفر او به کیش مشخص شده است. چنان که می دانیم جزیره کیش در زمان اتابکان فارس در قلمرو این خاندان بوده و از امنیت و رونق بسیار برخوردار گردیده بود و سعدی به اتکای همین امن و آسایش که در آن عصر در فارس و بنادر حاکم بوده با خیالی راحت و آرام به جزیره کیش سفر کرده است...

64e36f0cb1eed.jpg

کتاب کشف‌الابیات بوستان و گلستان سعدی

برات زنجانی

دکتر برات زنجانی در توضیح موضوع کتاب کشف الابیات بوستان و گلستان سعدی می گوید: شهرت بوستان و گلستان سعدی از نیمه دوم قرن هفتم یعنی اندکی بعد از تالیف آنها شروع شده و در امتداد زمان به درازای قرنها و اعصار کشیده شده است. هر چند اغلب بیتهای بوستان پاره ای از روح بلند سعدی و هر کدام مستقلا دارای معنی و مفهوم بایسته و شایسته است اما برای درک مسیر فکری شاعر گاهی دانستن رابطه و بستگیهای بیتی با بیتهای دیگر و یافتن جای آن لازم می گردد و به همین منظور برای مثنویها "کشف الابیات" ساخته اند و کمترین فایده این کار نشان دادن این است که بیت منسوب به شاعر در کتاب او آمده و یا نیامده است. در تنظیم کشف الابیات بوستان سعی کردم و روشی پیش آوردم که در تمام چاپهای بوستان بتوان از این بیت یاب استفاده کرد....

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5fa2aafa09b8a.png

درآمدی بر دستور زبان ختنی؛ دستور، متن گزیده، واژه‌نامه

مهشید میرفخرایی

زبان ختنی در تقسیم‌بندی علمی زبان‌ها، در شمار زبان‌های ایرانی میانه شرقی جای می‌گیرد. این زبان با همه اهمیت خود و تأثیری که بر زبان‌های ایرانی دارد، برای فارسی‌زبانان و حتی مجامع علمی و دانشگاهی چنان‌که باید شناخته نیست و تدوین اثری که تا حدی معرف ویژگی‌های آن باشد، بایسته می‌نمود. این کتاب با توجه به این نیاز و به منظور آشنایی با اصول این زبان برای علاقمندان تهیه شده است. مطالب کتاب در پنج گفتار به این شرح طبقه‌بندی شده است: پیش‌درآمد در معرفی زبان و جایگاه آن در میان زبان‌های ایرانی، نظام نوشتار و خط، صرف و نحو و زبان، معرفی کتاب زامباستان مجموعه‌ای از آموزش‌های دین بودایی به زبان ختنی و برگردان فصل پنجم این کتاب به فارسی همراه با یادداشت‌ها، واژه‌نامه شامل تمام واژه‌های فصل پنجم همراه با ریشه‌شناسی و ذکر حالت‌های دستوری.

دستور زبان/زبان‌های باستانی
کتاب
56e672bc417c8.PNG

ضماير سکايي (ختني)

مهشید میرفخرایی

زبان سکايي (ختني)، در مقايسه با ديگر زبان‌هاي ايراني (اوستايي، فارسي باستان، پهلوي، و...)، بسيار کمتر مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته؛ به ويژه آنکه در زمينه مطالعات اين زبان، مبحث ضمير همواره در حاشيه مباحث اسم و صفت بوده و بدين‌سان مهجور مانده است. پژوهش حاضر مبتني است بر مقوله ضمير در زبان ختني، شامل اقسام ضمير و جدول‌هاي مربوط بدان، حالت‌ها و ويژگي‌هاي صرفي آن، و مقايسه آنها با ضميرهاي زبان‌هاي ايراني باستان، اوستايي، سنسکريت، فارسي باستان، سغدي و آسي.

دستور زبان/زبان‌های باستانی
مقاله