کتابخانه مجازی ادبیات

بزرگان‌ یارسان‌، اصول‌ و حقایق‌ اعتقادی‌ خود را در آثاری‌ منظوم‌ گردآورده‌اند که‌ غالباً در حکم‌ کتب‌ مقدس‌ و محل‌ رجوع‌ قوم‌ است‌. از بین‌ این‌ آثار پرشمار، «دفاتر» ها و «دوره‌» های‌ کردی‌ (گورانی‌) مورد استناد همه پیروان‌ این‌ مذهب‌ است‌، ولی‌ آثار ترکی‌ («کلام‌» ها یا «کلامات‌») و آثار لری‌ مخصوص‌ به‌ پیروان‌ از اهل‌ همان‌ زبآن‌هاست‌. مهم‌ترین متن دینی اهل حق "کلام خزانه" یا "سرانجام" نام دارد که در نظر غالب اهل حق در حکم وحی منزل، و تعلیمات آن کامل و بالاترین سند مسلکی و حاکم بر جمیع شئون زندگانی اهل حق‌ها است و مراسم و تشریفات مذهبی و دعاهای یارسان از آن سرچشمه گرفته است. کلام خزانه، مجموعه کتاب‌ها و رساله‌هایی است که در قرن هفتم و هشتم هجری توسط رهبران و بزرگان اهل حق تدوین شده و دارای شش بخش یا جزء است. بخش‌های مختلف سرانجام به زبانهای هورامی و لکی و بخش اندکی نیز به گویش لری نوشته شده است. همچنین یارسانی‌های آذربایجان کلام‌هایی به زبان ترکی آذربایجانی دارند که آن‌ها را نیز بخشی از سرانجام به شمار می‌آورند. سرانجام تاکنون به فارسی یا انگلیسی ترجمه نشده است. تنها ترجمه سرانجام توسط محمد مکری به زبان فرانسوی انجام گرفته و در پاریس چاپ شده است که شامل گزیده‌ای از دوره پردیوری است.

این کتاب ردیه تندی علیه تصوف و صوفیه است. در بیست فصل این کتاب نویسنده تلاش می‏کند منحرف بودن عقاید صوفیه و ضدیت آن با آموزه‏ های اسلامی را ثابت کند. از جهت دیگر شواهدی نقل می‏کند مبنی بر ضلالت صوفیان و عدم هماهنگی رفتار و اخلاق آنها با ائمه اطهار و با نقل شطحیات و کلمات نامأنوس آنها نتیجه می‏گیرد گفته‏ ها و نوشته‏ های صوفیه از کتب ضاله است و در ضمیمه کتاب استفتائات مراجع تقلید را در تأیید سخن خود نقل می‏کند.

شیخیه گروهی از از شیعیان هستند که پیرو باورهای شیخ احمد احسایی و جانشینان اویند. مهم‌ترین باورهای آنها اعتقاد به رکن رابع و جسم هورقلیایی است. در این کتاب به اختصار درباره زندگی شیخ احمد احسایی به عنوان بنیان‌گذار این فرقه و عقاید و آداب و رسوم مذهبی این فرقه سخن گفته شده است.