مجموعه حاضر فهرست مقالات و کتابهای منتشر شده به زبانهای اروپایی درباره علوم قرآنی در فاصله سالهای 1995-1700 است. این فهرست اساسا با استفاده از Index Islamicus که از معتبرترین مراجع شناختی در غرب به شمار میآید تهیه شده و در مواردی اندک از منابع دیگر نیز بهرهبرداری شده است، از سوی دیگر، در این فهرست از ترجمههای قرآنی به زبانهای اروپایی به ندرت یاد شده است.
احمد اقتداری در اوائل 1304 در لار متولد شد. تحصیلاتش را در دانشکده حقوق دانشگاه تهران به پایان برد و در جوانی مدتی رئیس فرهنگ لارستان و مدتی شهردار لار بود. رکنزاده آدمیت زندگینامه مختصر او را در جلد پنجم دانشمندان و سخنسرایان فارس درج کرده است. اقتداری سپس به تحقیق روی آورد و در این حوزه نامدار شد. احمد اقتداری پسر مرتضی قلی خان اقتداری گراشی و نوه حسنعلی خان گراشی است. حسنعلی خان در وقایع مشروطیت نایبالحکومه لارستان و هوادار قوامالملک شیرازی (حاکم فارس) و «مستبدین» بود. آقا سید عبدالحسین لاری، که مشروطهخواه بود، علیه او قیام کرد و حسنعلی خان و هفتاد نفر از همراهانش را، که گراشی و اوزی و بیرمی بودند، کشت. این ماجرا منشاء اختلافی است که تا سالها میان لاریها از یک سو و گراشیها و اوزیها و بیرمیها از سوی دیگر دوام آورد. استاد اقتداری آثار بسیاری در حوزه تاریخ جنوب به چاپ رسانده که میتوان به «فرهنگ لارستانی»، «لارستان کهن»، «خلیج فارس»، «کشته خویش»، «از دریای پارس تا دریای چین»، «کاروان عمر»، «خاطرات سدیدالسلطنه»، «یکصد و پنجاه مقاله در زمینههای ایرانشناسی و خلیج فارس» و ترجمه «الفوائد ابن ماجد» اشاره کرد. «زبانهای محلی و فولکلور خلیج فارس»، «سرگذشت تاریخی چهار جزیره در خلیج فارس»، «تاریخ و جغرافیای خلیج فارس»، «خلیج فارس و آشنایی با امارات آن»، «محاکمه خلیج فارسنویسان» و «خلیج فارس و نام آن» نیز برخی از مقالات این پژوهشگر بهشمار میآیند. ...شوش یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان است. حفاریهای باستان شناسی نشان می دهد که این منطقه در 9000 سال پیش از میلاد محل سکونت کشاورزان بوده .آنها از زندگی خود آثاری بر جای گذاشته اند که اکنون به صورت تپه های گوناگون باستانی کشف شده است .در 5000 سال پیش از میلاددر این مکان مردم در قلعه زندگی می کردند و از4000سال پیش زندگی در شوش به صورت شهری در آمده است. این منطقه که بین رودهای کرخه و دز قرار دارد پایتخت سیاسی ایلامیها بوده است. قلعه ایلامیها روی تپه ای در مرکز شهر شوش واقع بوده که فرانسویها روی آن قلعه جدیدی احداث نموده اند . در کنار آن تپه شاهی قرار دارد که احتمالا به صورت زیگورات بوده. است و درنزدیکی آن تپه صنعتگران قرار دارد. آشوربانیپال بین سالهای 465-460 قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آنرا مانند دیگر فتوحات آشوریها با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی آنجا را بازسازی نمود و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی برپا نمود. خشایارشا نیز در شوش زندگی می کرده است.در زمان اردشیر اول متاسفانه در اثر آتش سوزی بزرگی اکثر بناهای شوش از بین رفتند .بقایای این آثار باستانی در قرن بیستم از زیر خاک بیرون آمدند. قسمت عمده ای از آنها در اثر تسطیح دشت خوزستان برای اهداف کشاورزی از بین رفته است و جنگ تحمیلی نیز خسارات زیادی به آثارباستانی وارد کرده است . حفاریهای غیر مجاز ساکنین دشت و حمله باستان شناسان غربی ، باعث شده است قسمت عمده ای از این آثار از بین برود یا به موزه هایی همچون لوور برسد...
ایرج افشار در مقدمه درباره جلد ششم کتاب فهرست مقالات فارسی می گوید: ششمین جلد فهرست مقالات فارسی حاوی مشخصات 13959 مقاله و گفتار و متن که میان سال های 1371 تا پایان 1376 ه.ش در نشریات ادواری و مجموعه های چاپ ایران و انیران چاپ شده است تقدیم و اوراق این دفتر بسته می شود. ادامه آن از سوی من دنبال نشده است و هرکس دلسوزی کند و به ادامه این کار بپردازد پژوهندگان را یاوری خواهد کرد. شمار مقالات معرفی شده در این 6 جلد جمعا به 54297 مقاله و نوشته رسیده است.
این کتاب در واقع محصول تدریس مولف در موضوع علوم قرآنی برای دانشجویان دانشگاه قاهره است که در مدت کوتاهی پس از انتشار، توجه و اعتنای بسیاری از قرآنپژوهان و منتقدان مسلمان و حتی پارهای از مستشرقان را به خود جلب کرد. ابوزید در این مهمترین و اساسیترین کتاب خود کوشیده است مباحث رایج علوم قرآنی را از منظری تازه و با نگرش و ذهنیت امروزی ببیند. مراد از "نگرش و ذهنیت امروزی" تمامی ابزارها و روشها و علوم شناخته شده بشری است که امروزه در اختیار داریم. بنابراین، کتاب حاضر از یک سو کتابی سنتی است؛ یعنی هم به موضوعی کهن در میراث اسلامی میپردازد و هم مواد و مصالح آن عمدتا متون و نظریات تدوین یافته در سنت گذشته ماست. از سوی دیگر اما این کتاب را میتوان اثری نواندیشانه و جدید به شمار آورد؛ بدین معنا که میکوشد با به کارگیری نظریههای متنشناختی و روشهای متنپژوهی و زبانپژوهی، قرائتی تازه از علوم قرآن به دست دهد. مهمترین نظریه طرح شده در کتاب حاضر پیوند متن و واقعیت است که ابوزید آن را به هر متن ممتازی مانند شاهکارهای ادبی از جمله قرآن صادق میداند