کتابخانه مجازی ادبیات

در جلد دوم از مجموعه "نخلبند شعرا "که شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است 42مقاله جمع آمده که مشخصات پاره‌ای از آنها بدین قرار است" :نقد و تحلیلی بر همای و همایون خواجو/ سید محمود طباطبایی"، "پی‌ریز غزل قرن هشتم/ محمود عبادیان"، "اسطوره به روایت خواجوی کرمانی/ کتایون مزداپور"، "تقابل زبان شناختی عناصر صوری و محتوای در سبک خواجو/ مهرانگیز نوبهار"، "مروری بر غزل‌های حضریات صنایع الکمال/ عبدالوهاب نورانی وصال"، "مسافرت‌های خواجو/ سعید نیاز کرمانی "و "خواجوی کرمانی و چین/ هوی جانگ ."

"نخلبند شعرا "شامل مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی است که از 23الی 26مهرماه 1370برگزار گردید .جلد نخست از این مجموعه متضمن 46مقاله از استادان دانشگاه و نویسندگان مختلف است که با عناوینی از این دست فراهم آمده است" .خواجوی کرمانی از نظر قصیده‌سرایی/ عبدالعلی ادیب برومند"، "طرز سخن خواجو/ حسن انوری"، "خواجگان کرمان/ محمد ابراهیم باستانی پاریزی"، "نقدی بر مثنوی گل و نوروز کمال‌الدین خواجوی کرمانی/ بهروز ثروتیان"، "عرفان خواجو/ اسماعیل حاکمی"، "خواجو و حافظ/ بهاء‌الدین خرمشاهی"، "حافظ و طرز سخن خواجو/ علیرضا ذکاوتی قراگزلو"، "کتاب‌شناسی خواجوی کرمانی/ ابوالقاسم رادفر"، "همراه خواجو بر مزار برهان‌الدین کوهنبانی/ محمود روح‌الامینی"، "تحقیق در قصاید خواجو/ سید ضیاء‌الدین سجادی "، "سام نمونه‌ای از یلان سترگ/ بهمن سرکاراتی ."

حرفهای تازه گفتارهایی است در زمینه های وزن و قافیه فارسی و زبانشناسی فارسی و افسانه نویسی. این گفتارها را میتوان به پنج تقسیم کرد: 1. گفتارهایی که در آنها مباحثی جدید برای اولین بار مطرح گشته است مانند ماضیهای نقلی، فارسی مودبانه، بررسی علمی قافیه شهر فارسی، نامهای خاص و نظریه اطلاع، افسانه نویسی، آهنگ در فارسی، نقشهای تکیه در فارسی و اوزان نوحه ها. 2. گفتارهایی که در آنها بعضی نظرات دانشمندان چه معاصر و چه قدیم که نادرست می نمود، به ویژه در وزن شهر، مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته و پس از مشخص شدن نادرستی با شیوه ای علمی رد و حقیقت آشکار شده است. 3. گفتارهایی است درباره مطالبی که قبلا مورد تفحص و بررسی دیگران قرار گرفته است اما نگارنده بررسی جامعی در آنها نموده و آنها را تکمیل کرده است مانند جمله های شرطی و اوزان دوری. 4. دو گفتار است یکی درباره عروض فارسی و دیگری درباره قافیه شعر فارسی عروضیان قدیم متاسفانه به جای آنکه اوزان زیبا و متعدد و متنوع و دقیق شعر فارسی را، چنانکه هست توصیف کنند، آنها را در چهارچوبه قواعد محدود عروض عرب که از هر جهت با اوزان شعر فارسی بی تناسب و متفاوت است تدوین کرده اند لذا نه تنها غیرعلمی است بلکه فراگرفتن آن هم بسیار دشوار است. 5. آخرین گفتار درباره متن خوانی است، درباره اینکه در دانشکده های ادبیات ما خواندن متون ادبی و معنی کردن لغات و بحث در نکات صرفی و نحوی اصطلاحات ادبی و علمی و عرفانی و نظایر اینها را ادبیات می دانند... در خاتمه، گفتارها از نظر موضوعی به پنج بخش تقسیم گردید: بخش یک عروض، بخش دو قافیه، بخش سه زبانشناسی، بخش چهار افسانه نویسی، بخش پنج ادبیات یا متن خوانی

تقی وحیدیان در مقدمه کتاب می‌گوید: این رساله شامل قواعد زبان عامیانه فارسی است یعنی زبانی که فارسی زبانان امروز به آن حرف می‌زنند. در این رساله برای استخراج قواعد زبان عامیانه ابتدا نثر ساده و خودمانی بعد از مشروطیت را مورد نظر قرار گرفته است. بخصوص نثرهایی که عینا به زبان مردم بود. پس از آن در گفتار مردم دقت کردم و در حقیقت بیشتر قواعد را از گفته‌های مردم گرفتم و این بهتر بود، زیرا قواعد زبان را از زبان گفتاری با اطمینان کامل می‌توان گرفت و خط (به خصوص خط فارسی). گفتن دو نکته ضروری است: اول اینکه در این دستور بیشتر قواعد مختص زبان عامیانه گرد آمده و قواعدی که میان زبان عامیانه و لفظ قلم مشترک بوده باختصار ذکر شده. دوم اینکه ضمن مطالعه در دستور زبان عامیانه با این نکته برخوردم که بعضی از قواعد زبان در دستورهای زبان فارسی ناقص یا نادرست است که در این رساله نظر اصلاحی خودم را آورده ام.