کتاب زنده اندیشان به زیبایی رسند یادمان دکتر امیرحسین آریان پور نظریهپرداز برجسته علوم اجتماعی، جامعهشناسی و فیلسوف معاصر ایرانی است در هشت فصل که عنوان فصلها از این قرارند: فصل اول: یادنوشت ها، یادسروده؛ فصل دوم: شناخت نامه؛ فصل سوم: سیری در اندیشه های دکتر؛ فصل چهارم: آشنایی با قلم و اندیشه های دکتر؛ فصل پنجم: گفتگو، مصاحبه و سخنرانی؛ فصل ششم: سوگ نوشته ها؛ فصل هفتم: سوگ سروده ها؛ فصل هشتم: نامه ها؛ که توسط بهروز صاحب اختیاری گردآوری شده و در سال 1381 توسط انتشارات اشاره به چاپ رسید
این کتاب که در واقع دیوان اشعار لامع است ، بار اول در سال 1342 شمسی با مقدمه ای از دکتر «رضا زادۀ شفق» در چاپخانۀ بانک بازرگانی و بار دوم در سال 1380 شمسی توسط انتشارات شعاع منتشر شده است . این دیوان مشتمل است بر قصاید ، غزلیات ، ترجیعات ، مقطعات ، ساقی نامه ، رباعیات و مدایح.
اکبر آزاد در ابتدای کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: این چند سطری است که بیاد استاد بزرگ بی مانند ذبیح بهروز در دو بخش گردآورده و نوشته ام کوشیده ام که در بخش نخست استاد را چنانکه شناخته ام و در بخش دیگر نمونه هایی از آثار جاویدانش هر قدر مختصرتر معرفی کنم و نشان دهم.
احمد شاملو شاعر برجسته ایرانزمین و طلیعه آفتاب شعر سپید این مرزوبوم را میتوان از حیث سبکسازی و اندیشمندی، حافظ عصر نامید. او افزون بر توانایی خارقالعادهاش در شعر و شعور اجتماعی، در زمینههای پژوهشگری، قصهنویسی، روزنامهنگاری، نقد، فیلمنامهنویسی، ترجمه و قصهنویسی کودکان نیز استادانه قلم زد. این کتاب دربرگیرنده سرگذشت و زندگینوشت شاملو، اندیشهها و آراء او، گفتگوهایی با صاحبنظران درباره شاملو و شعرش، نامههای به شاملو و از او، نظر نویسندگان درباره ویژگیهای شعر او، سخنرانیهای شاملو و نقدهای دیگران، دیگران از نگاه شاملو و .... میباشد که برای آشنایی خواننده با شاملو گردآوری شده است.
در اوایل قرن هشتم هجری در یکی از قریه های قزوین، شاعر و منتقد بزرگ اجتماعی ادبیات فارسی، نظام الدین عبید زاکانی (م 772 – 768هـ) زاده شد. او که از ظلم روزگار و نابسامانی اوضاع زندگی و اخلاقیات جامعه آزرده بود، زبان طنز را به جای انتقاد صریح برگزید. شیوه انتقادی این شاعر و نویسنده توانا، روشی خلاقانه و جالبی بود که در آن روزگار، او را شاخص کرده و بعدها او را صاحب سبک کرد. آثار او در واقع تمثیلی تلخ و گزنده از حوادث روزگار خویش است. او تعریفات یا ده فصل خود را به شیوه تعریفات ابوعلی سینا و اخلاق الاشراف خود را بر اساس اوصاف الاشراف خواجه نصرالدین نوشت. موش و گربه او نیز، سرشار از حکمت و پند است. او در نظیره گویی نیز بی بدیل بود. کتاب حاضر مجموعه مقالاتی است که درباره زمانه، آثار و شیوه طنزپردازی عبید نگاشته شده که البته نسبت به جایگاه او در ادبیات، اندک است. در این کتاب، 27 مقاله از اساتید گرانقدر، به کوشش حمید باقرزاده و بهروز صاحب اختیاری گردآوری شده و در سال 1375 توسط انتشارات اشکان به طبع رسیده است.