کتابخانه مجازی ادبیات

بنا به كتاب‌هاي قدیمی بودايي، دو هزار و پانصد سال قبل فرزانه‌اي به اسم سدراته گوتمه در هند پيدا شد كه سير و سلوك خاصي در پيش گرفت و به «روشني» رسيد و بودا شد، يعني بيدار و روشن، آئيني بنياد نهاد كه آئين بودا ناميده شده است. كهن‌ترين متن‌هاي فلسفي ـ ديني موجود بودايي به زبان پالي در دست است كه يكي از زبان‌هاي هندو آريايي ميانه و زبان زادگاه بودا است. مجموعه‌ اين متن‌‌ها را خود بودائيان، پس از مرگ بودا، در سه بخش گرد آورده و بر آن نام تي پيتكه يا سه سبد نهاده‌اند و بوداشناسان غربي هم آن را كانون پاكي خوانده‌اند، يعني قانون بودا كه به زبان پالي نوشته شده است. موضوع اين كتاب، كه از گفتارهاي گوناگون متن‌هاي سه سبد فراهم آورده شده، گزارش «سه گوهر» بودايي است، يعني شرح زندگاني بودا و آئين او و انجمن رهروان كهن بودائي است، با همان آب و رنگ باستاني و بودايي آن. از بودا پرسيدند آيا به راستي پديده اي در جهان وجود دارد كه به آن علاقه من باشي؟ پاسخ داد: آري من به آن رشته ها و ريشه هاي مرطوب و ابريشميني كه زمين و آسمان را به هم وصل مي كنند و اين جهان خاكي را به آسمانها و افلاك پيوند مي دهند سخت علاقه مندم آري من باران را بسيار دوست دارم. ( متون تبتي، آئين ها و افسانه ها)ا او كه خود را به ريشه هاي ناب آسمان مي سپارد، چه آرام و نجيب بر زمين راه مي رود او با درك و فهم و شناختن و سپردن خود به ريشه هاي آسمان خود را براي سير در بي كرانگي آماده مي كند. نياز براي چنين انساني ديگر معني ندارد. ( چو آنگ، تسو، آثار مقدس دائويي)

از جمله بازیابی‌های تمدن و آثار دیرینه در افغانستان، یکی هم آثار مهم «آیین بودایی» عصر آشوکای موریایی در قرن سوم قبل از میلاد در افغانستان است که در این خاک گستره‌ای چشمگیر داشته است. در این کتاب ابتدا سوابق تاریخی و زندگی‌نامه بودا پرداخته شده و سپس درباره نشر آیین بودایی در افغانستان و مراکز مهم این آیین در این دیار و همچنین انتشار از افغانستان به سرزمین چین مطالبی طرح شده است.

کتاب متضمن چهل مقاله در حوزه ادبیات، تاریخ، فرهنگ فارسی، علوم، طب و مانند آن است که به اهتمام دایره‌المعارف ایران‌شناسی فراهم آمده است .در بخش ضمیمه نیز گفت و گویی با پروفسور سید حسن امین درباره فعالیت علمی وی و چگونگی تدوین دایره‌المعارف ایران‌شناسی، صورت گرفته است .برخی از مقالات این مجموعه عبارت‌اند از" :لزوم بررسی ادبیات امروز ایران/ محمد استعلامی"، "آینده جهان/ کاظم امیدوار"و "نقدی بر فهرست فارسی (ایرج افشار)/ سید حسن امین"، "نکته‌ای از تاریخ بیهقی/ باستانی پاریزی"، "خواجوی کرمانی/ حسین بهزادی اندوهجردی"، "نقش اندیشه در هویت ایران/ محمد پارسا"، "شعر جاودانی/ مهدی حمیدی شیرازی"، "بداهه نوازی/ همایون خرم"، "تاثیر تمدن ایران در عرب و اسلام/ عباس خلیلی"، "آذربایجان بخشی از ایران است/ عنایت‌الله رضا"، "شعر در آثار بازمانده زبان فارسی باستان/ جمال رضایی"، "کیفیت تحولات ابدی/ ضیاء‌الدین سجادی"، "آرتروز/ محمد فرجاد"، "جرم‌شناسی/ مهدی کی‌نیا"، "قلمرو طنز/ جواد مجابی "و "خط، کتیبه و مجسمه/ رکن‌الدین همایون فرخ ."

از میان انبوه آثار و تصنیفات ملاصدرا "مشاعر" علیرغم کوچکی حجم از سودمندترین آثار اوست و در حقیقت بهترین اثری است که در مباحث وجود و هستی شناسی از ملاصدرا بجای مانده است و از همین نظر از دیرباز مورد توجه و اقبال خاص اهل فضل بوده است و شرح و تفسیر بسیار پیرامون آن نوشته شده است. متن مشاعر محتوی بریک دیباچه و دو بخش عمده است و هر موقف مشتمل است بر چند فصل که ملاصدرا آن را "مشعر" نامیده پس هم از جهت ظاهر و هم از جهت معنی این اثر را مشاعر نام گذاشته است. این کتاب مشتمل است بر مباحث وجود، اثبات اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت، اثبات صانع، صفات و آثار حق تعالی، و بیان حدوث زمانی و حرکت جوهریه.